Europa neemt auto op de korrel
Kilometerheffing kwestie van tijd
Van onze verslaggevers
DEN HAAG, zondag
De invoering van de kilometerheffing in Nederland is vertraagd. Minister Eurlings (Verkeer) wil uiterlijk in 2016 hiermee een begin maken. In andere Europese landen wordt eveneens koortsachtig gezocht naar oplossingen voor de overvolle wegen. Files en het milieu staan in onze omringende landen centraal als het gaat om het terugdringen van de explosieve toename van weggebruikers.
Na een proef van zes maanden besloot de Zweedse regering in augustus dit jaar het rekeningrijden in Stockholm permanent in te voeren. Plannen voor nationaal rekeningrijden in Engeland, die de automobilist op bijna twee euro per mijl zou komen te staan, zijn onlangs ingetrokken. De regering kreeg via een website bijna twee miljoen handtekeningen van tegenstanders aangeboden en koos eieren voor haar geld.
De Franse verzekeringsmaatschappijen hebben het voornemen om de hoogte van de premie voor personenwagens te koppelen aan de mate van CO2- uitstoot. Bovendien mag het als een kleine revolutie worden gezien dat er geen nieuwe snelwegen meer bij komen. En in België wordt voorzichtig naar het noorden gekeken hoe kilometerheffing in ons land wordt ontvangen.
Tussendoor probeert de overheid bij de zuiderburen mensen het openbaar vervoer in te krijgen door een grootse campagne. Reeds 40.000 Belgen verkochten hun auto en leverden hun kentekenbewijs in bij de overheid in ruil voor een gratis jaarabonnement op de bus voor het hele gezin.
Waarheid
In Nederland wordt de kilometerheffing waarheid. Dat betekent: niet langer belasting afdragen voor aankoop of voor bezit, maar voor de kilometers die je daadwerkelijk rijdt. Rijden in de spits, of sturen in een hartverwarmende maar zeer vervuilende oldtimer kost daarbovenop nog eens extra.
De technische mogelijkheden zijn legio, maar zover nu bekend praat CDA’er Eurlings met het kabinet over verschillende opties. De verkeersminister hoopt op een kilometerheffing via de satelliet. Een systeem dat nog technisch uitgewerkt moet worden.
En dan is er het systeem van portalen boven de weg die contact maken met een identiteitskaartje in de auto. Eigenlijk lijkt dit plan nog het meest op de huidige situatie in Londen.
In een derde variant kiest het kabinet inderdaad voor zo’n ’cordon’, maar dan alleen rond de muurvast zittende regio Amsterdam. Rijden over de Hollandse snelwegen kost dan een basistarief per kilometer. In het systeem is het mogelijk ook een verschil te maken tussen milieuvriendelijke en vervuilende voertuigen. Daarnaast moet een speciaal spitstarief op de drukste plekken het grootste fileleed helpen verminderen.
[img:275:381]http://telegraaf-i.telegraaf.nl/daily/2 ... _thumb.jpg[/img]
• In het Duitse Nordhorn is meetapparatuur voor de Duitse tol voor vrachtwagens op de Autobahn al twee jaar geleden bij wijze van proef geïnstalleerd. Tal van Europese landen kijken er met argusogen naar.
FOTO: FRANCOIS WIERINGA
Voordeel van dit plan is dat de techniek bestaat en werkt. Ook zijn de rekenmeesters van de verschillende planbureaus het erover eens dat files flink afnemen met dit systeem, ten minste met een kwart.
Wel zal het rijk flink in de buidel moeten tasten voor het installeren van de stalen poorten. Ook lokt het mogelijk sluipverkeer uit. Slimmeriken zullen vaker B-wegen kiezen als ze daar nog gratis kunnen toeren, met als risico het dichtslibben van dit onderliggende wegennet.
Milieuzones in Duitse steden
BERLIJN, zondag
Veel automobilisten lachen in hun vuistje als ze bij de Duitse grens de propvolle Nederlandse snelwegen achter zich laten en als eerste handeling het gaspedaal stevig indrukken. Bij onze oosterburen kun je namelijk nog onbekommerd over de brede Autobahn scheuren.
De Bondsrepubliek is negen keer groter dan ons polderland, terwijl het slechts vijf keer meer inwoners heeft (82,4 miljoen Duitsers op 357.000 vierkante kilometer). Het is dus logisch dat ze relatief minder files hebben. „De Bondsregering doet te weinig om het fileprobleem op te lossen”, stelt Michael Niedermaier van de ADAC. De machtige Duitse automobilistenorganisatie vindt dat kanselier Angela Merkel veel meer in wegenbouw en ’dynamische verkeersbruggen’ moet investeren.
De Duitsers hebben vergaande mobiliteitsplannen. Vanaf januari zullen de stadscentra van onder meer Berlijn, Keulen en Stuttgart een milieuzone krijgen. Oude en vervuilende auto’s worden geweerd. Zonder vignet zullen ook Nederlandse toeristen een forse boete riskeren.
De vorige regering voerde in 2005 de vrachtwagentol in. Elke expediteur betaalt 13,5 eurocent per gereden kilometer op de Autobahn. Per satelliet en via een meetapparaatje in de auto wordt de afgelegde afstand berekend. Het zorgt voor een goed gevulde schatkist.
Daarnaast denkt men in Duitsland na over een maximumsnelheid. Een limiet van 130 kilometer per uur zou beter zijn voor het milieu, minder ongelukken veroorzaken en een betere doorstroming op snelwegen tot gevolg hebben.
Engeland is echt verstopt
LONDEN, zondag
’The road to hell’ en ’de grootste parkeerplaats ter wereld’ zijn slechts enkele bijnamen voor de M25, de verstikkende rondweg van Londen. De bijna altijd wel ergens verstopte ring vierde onlangs zijn 21ste verjaardag, maar niemand die blij was met het feestje.
Nu zijn de Britten net als de Nederlanders niet bepaald verwend met snel doorstromend verkeer. Londen heeft het langzaamste autoverkeer van Europa met een gemiddelde snelheid van 19,2 kilometer per uur. Het is daarmee 40 procent langzamer dan een vergelijkbare stad als Parijs. Er staan maar liefst zes Britse steden in de Europese ’slakkentoptien’.
Het geeft ook aan dat de beruchte tolheffing om het centrum van Londen met een auto binnen te mogen rijden zijn magie heeft verloren. Desondanks wordt de betaalcirkel steeds groter. De tol, die per keer 12 euro kost, is nu eenmaal het lievelingetje van burgemeester Ken Livingstone. Wie auto wil rijden in Londen moet diep in de buidel te tasten. Parkeerplaatsen zijn peperduur en wie het lef heeft om in een benzine slurpende SUV (’Chelsea-tractor’) rond te rijden is extra de klos. SUV-bezitters betalen binnenkort meer voor een parkeerplek en wegenbelasting.
In Richmond upon Thames betalen SUV-rijders 1125 euro wegenbelasting, tegen 375 euro voor de eigenaars van een zuinige wagen. Wie er meer dan één auto op na houdt betaalt 50 procent meer voor de tweede wagen.
Helemaal machteloos zijn de autobezitters hier echter niet. Plannen voor nationaal rekeningrijden, die de automobilist op bijna 2 euro per mijl zouden komen te staan, zijn onlangs ingetrokken. Niemand pikte dat idee.
Zweden voor de bijl
STOCKHOLM, zondag
Ook Zweden maakt zich op voor rekeningrijden. Stockholm moet er als eerste aan geloven. Ruim een half jaar werd er getest met tolpoortjes. Vervolgens werd er een referendum gehouden, waarbij 52 procent van de bewoners van de hoofdstad vóór het rekeningrijden stemde.
Het aantal felle tegenstanders van het rekeningrijden is tijdens de proef afgenomen. Vóórdat de poortjes werden neergezet, was 65 procent van de Stockholmers fel tegen. Nu ligt dat aantal op zo’n 35 procent.
Het rekeningrijden wordt door Zweedse politici als een succes gezien en de minister van Milieuzaken, Andreas Carlgren, heeft al aangekondigd dat hij tolpoortjes in het hele land wil plaatsen.
„Mensen zijn minder sceptisch omdat ze de positieve effecten nu zelf ervaren”, zegt ingenieur Karin BrundellFreij, die de invoering van het rekeningrijden bestudeerde. „Er werd van tevoren voorspeld dat het autoverkeer met zo’n twintig procent zou afnemen, wat uiteindelijk ook uitkwam. Pas als ze met hun eigen ogen zien dat er minder auto’s rondrijden, worden ze optimistischer.”
Hetzelfde geldt voor de gemiddelde tijdwinst van de Stockholmer, die door het afnemen van de files op zo’n tien minuten ligt. De tolpoortjes hebben geleid tot andere reisgewoonten.
Veel Zweden zijn gaan carpoolen, anderen hebben hun reistijden aangepast of werken meer thuis. Kritiek op het rekeningrijden komt vooral van bewoners uit de aanliggende gemeentes. Opmerkelijk genoeg betalen zij gemiddeld minder dan de stadsbewoners. Daarentegen maken ze de afname in autoverkeer minder bewust mee.
BELGIË KIJKT NAAR NEDERLAND
BRUSSEL, zondag
Nederland stond dit voorjaar even op zijn kop en schreeuwde moord en brand over het Belgische wegenvignet, dat uiteindelijk weer werd ingetrokken. Sindsdien wordt bij onze zuiderburen gezocht naar andere mogelijkheden om het wegverkeer te beprijzen, waarbij de Belgische én Nederlandse automobilist voorlopig vrijuit gaat.
„We kijken nu samen met Wallonië alleen nog naar een kilometerheffing voor vrachtwagens, waarbij we ons richten op het in Duitsland ingevoerde systeem”, aldus Vlaams verkeersminister Van Brempt.
In tegenstelling tot het omstreden vignet, dat alleen voor België zou gaan gelden, willen onze zuiderburen dit keer liefst gelijk optrekken met Nederland en Luxemburg en een voor de hele Benelux identieke heffing invoeren. „We zijn benieuwd naar de Nederlandse plannen en hoe jullie het vrachtverkeer gaan beprijzen”, aldus Van Brempt, die zelf niets voelt voor een kilometerprijs voor auto’s. „Mensen die hun auto echt nodig hebben zijn fors duurder uit. Bovendien is nergens in Europa bewezen dat het werkt tegen files.”
Het land zoekt daarom andere methoden om de doorstroming te verbeteren. Dat gebeurt onder meer via een succesvolle ov-actie. Verder zal kritisch worden gekeken naar de kilometerheffing die Belgen straks in ons land krijgen opgelegd.
Italië kiest voor nieuwe snelweg
ROME, zondag
Italië probeert via landelijke en gemeentelijke politiek op verschillende manieren de problemen van het verkeer aan te pakken.De oude Italiaanse steden verstoppen. Rome werkt aan een derde metrolijn in de hoop dat het autogebruik zal afnemen.
Het aantal zones in de stad waar betaald moet worden voor het parkeren wordt verhoogd. Verder wil Rome de zones uitbreiden waar alleen mensen kunnen rijden die er wonen, zoals in het centrum van de stad. Om smog tegen te gaan stelt Rome soms een autoloze zondag in en is er het wisselende verbod op even of oneven nummerborden om op een woensdagmiddag te rijden. Ook wordt het gebruik van milieuvriendelijke auto’s aangemoedigd.
Landelijk vormt de snelweg tussen Salerno en Reggio Calabria, die door heel Zuid-Italië loopt, al jarenlang een van de grootste problemen. Je hoeft daar geen tol meer te betalen, maar deze snelweg vol opstoppingen en bochten, kan de verkeersdrukte vaak niet aan. Daar komt nog bij dat er vooral in de regio Calabrië veel gebergte is, wat het maken van extra snelwegen moeilijker maakt. Toch wil de regering over de hele linie van Salerno tot aan Reggio Calabria een driebaansweg laten aanleggen. Ook wil het ministerie van Transport het vrachtvervoer aanmoedigen om via de zee hun goederen te verschepen, bijvoorbeeld van Napels tot aan Messina (Sicilië).
Frans debat veranderd
PARIJS, zondag
Met vooraanstaande eigen producenten als Renault, Peugeot en Citroën was de auto decennia lang koning in Frankrijk. De vraag of het wegennet al dan niet uitgebreid moest worden, is nooit onderdeel van de maatschappelijke discussie geweest. Daar komt nu verandering in.
Grote steden beperken hoe langer hoe meer de ruimte voor de auto, ten gunste van het openbaar vervoer en de fiets. Zo is de invoering van een wit fietsenplan in Parijs een overweldigend succes. In drie maanden tijd stapten maar liefst 5 miljoen mensen op de fiets.
In antwoord op de zorgen van de Fransen over klimaatsverandering organiseerde president Sarkozy deze herfst een brede maatschappelijke milieudiscussie. Uitkomst van het overleg is onder meer een milieuheffing op alle personenauto’s. Vervuilende auto’s worden zwaarder belast dan schone. Verzekeringsmaatschappijen hebben het voornemen om de hoogte van de premie voor personenwagens te koppelen aan de mate van CO2-uitstoot. Bovendien mag het als een kleine revolutie worden gezien dat er geen nieuwe snelwegen meer bijkomen.
De overheid gaat de extra inkomsten die de milieuheffing oplevert investeren in openbaar vervoer. Zoals in de aanleg van nieuwe hoge snelheidslijnen. Hoewel de Franse regering voorstander is van rekeningrijden, zijn die plannen voorlopig in de ijskast gezet.
