Emigreren, reëele optie of niet?

[Wouter81]

Beste DF'ers,

Ik lees hier de laatste tijd vaak het woord 'emigreren', vooral weer na de Big Brother plannen van onze geachte overheid. Ikzelf heb dit ook meermaals geroepen in de discussies hier. Iedereen die emigreert heeft zo zijn beweegredenen. Ik wil hier nu even geen discussie over deze beweegredenen zelf, dit is even minder relevant en voor ieder individu verschillend.

Waar ik benieuwd naar ben... van de mensen die hier het woord 'emigreren' hebben gepost, hoe serieus is dit en/of hoe serieus kan dit worden?

Kan het hier dusdanig 'vervelend' worden dat jullie met de rest van het (eventuele) gezin alles opgeven hier om elders een nieuw leven te starten? Er komt nogal wat bij kijken natuurlijk. De taal, evt. kids die daar naar een nieuwe school moeten, familie/vrienden die ver weg wonen, andere gebruiken en gewoontes en daar moet je ook wat te doen hebben in de vorm van werk.

Ik ben dus benieuwd in hoeverre men, die dit roept, echt serieus is met dit idee of blijft het slechts bij roepen maar zal het nooit concreet worden? En stel je doet het toch, welk land trekt je en wat ga je daar doen qua dagelijkse bezigheden? Hoe zie je alles voor je?

Om in mijn eigen situatie te blijven. Vaak met m'n vriendin over gehad. Zij zou graag nog eens een bed and breakfast ergens beginnen, liefst in Duitsland. Ze spreekt ook goed Duits, ikzelf minder goed maar dat is wel te leren natuurlijk. Mooie wereld (Eifel, Zwarte Woud) waar we regelmatig komen en ik zie het ook wel zitten om daar tzt. te gaan wonen. Komt natuurlijk wel veel bij kijken. Heb hier nu een bedrijf. Geef je dat op (verkoop) of blijf je dat vanaf afstand erbij doen? We hebben een dochter van bijna een half jaar, voor haar dan ook een heel ander leven natuurlijk. Allemaal overwegingen. Het idee is dus wel serieus maar het kan nog tig keer veranderen, ver vooruit kijken in de tijd kan niemand. Is ook niet iets voor nu of volgend jaar, meer over een jaar of 5 - 10. Enkele van onze beweegredenen: bemoeizucht overheid hier, torenhoge belastingen op alles, big brother ideëen voor de toekomst, prachtige wereld daar in Duitsland, minder drukte/stress, meer plezier is de bedoeling. Relaxt leven in een fraaie omgeving dus. Zomers mooi weer (nou ja, hopelijk ), 's winters wintersport op niet al te grote afstand. En ook de uitdaging speelt mee, wil later nooit spijt hebben dat we iets niet hebben gedaan wat we wel graag wilden. Als het niet bevalt kun je altijd weer terug natuurlijk.

Hoe zit het bij jullie?

[Dennis Cavallino]

Op korte termijn 0 kans dat wij emigreren. Op lange termijn is het het overwegen waard, al moet ik zeggen dat we NL nog steeds een leuk en mooi land vinden. Je moet alle nu.nl nieuwsberichten af en toe naast je neerleggen, de propaganda programma's, zoals het nieuws, op TV uitzetten en de krant een paar weken overslaan. Je mist dan niet veel en je leven wordt al een stuk leuker.

Een B&B is iets waar wij serieus over nadenken, maar tegelijkertijd zijn we ook realistisch genoeg om te zeggen dat als je voor een overnachting in een B&B betaalt, dat dat waarschijnlijk leuker is, dan wanneer je ervoor betaald krijgt. Overigens zou dat een inkomstenbron zijn om bijv. een groter huis te kunnen financieren, niet iets om jezelf van te kunnen onderhouden. We hebben tot nu toe nog niet dé plek gevonden waar we ons echt zouden willen settlen. Teveel mooie plekken op deze aardkloot, die gaan we eerst ontdekken. Heb je eenmaal een B&B, dan heb je daar namelijk geen tijd meer voor.

[RutgerK]

Ik zou zeggen lees vooral de lokale kranten van de plaats waar je naartoe gaat emigreren en besluit niet op basis alleen van wat je hier ergert.

Ik heb nog niet gelezen dat er in München iemand is beroofd door een allochtoon maar ik zou niet uitsluiten dat het toch is gebeurd. Beetje flauw maar ik wil ermee zeggen dat je dingen niet moet gaan verheerlijken omdat je er zo weinig over weet.

Mijn vriendin komt uit Australië en emigreren is bij ons natuurlijk zo nu en dan een onderwerp. Australië blijkt inmiddels ook gewoon duur om te wonen, last van files te hebben en na twee weken non-stop regen maar wel 30 graden is ook Cairns gedaald op de ranglijst van steden waar we wel zouden willen wonen.

[Bert ///M3]

Rutger je slaat de spijker op zijn kop. Als je ergens op vakantie bent dan lijkt het wel allemaal zo mooi maar dagelijkse praktijk is meestal anders. Zeker in de EU is het volgens mij allemaal net de moeite niet, dat bemoeizuchtige en groene gelul begint inmiddels overal de kop op te steken.

Op zich ben in er redelijk vrij in als ik zou willen emigreren, werk toch al in het buitenland, niet getrouwd. Kwestie van huis verkopen en op het vliegtuig stappen. Maar ik heb ook wel genoeg gezien van het buitenland om te weten dat de verhalen meestal mooier lijken als dat ze daadwerkelijk zijn

[Robin]

Binnen nu en 10 jaar denk ik met m'n gezin te wonen in Cartagena(zoek maar op waar dat ligt)
Met de toko verhuurd en daar wat dingen doen(m'n vrouw heeft ook genoeg plannen daar)

Om uiteenlopende redenen, maar vooral betutteling/bemoeizucht/buraucratie/nederlandse mentaliteit/linksgereformeerd gedrag.

Ik ben hier wel geboren, maar ik voel me geen Nederlander.

[Niels v D]

Omdat dit toch Driving-Fun is, Engeland lijkt me wel wat..
Autoliefhebbers, circuits, evenementen en heuvelklims voldoende..
Alleen dat eten daar
En geen euro's, ze rijden aan de verkeerde kant en de vrouwen zijn lelijk..

[Niels v D]

Binnen nu en 10 jaar denk ik met m'n gezin te wonen in Cartagena(zoek maar op waar dat ligt)
Met de toko verhuurd en daar wat dingen doen(m'n vrouw heeft ook genoeg plannen daar)

Om uiteenlopende redenen, maar vooral betutteling/bemoeizucht/buraucratie/nederlandse mentaliteit/linksgereformeerd gedrag.

Ik ben hier wel geboren, maar ik voel me geen Nederlander.

Spanje of Colombia?

[Robin]

Nehluz, het gaat mij amper om de DF. Ik haal daar 'n Landcruiser en tabee. Fok maar of. Dit riep ik 5/6 jaar geleden al btw.

Nu nog regelen hoe en wat.
Ik slijt m'n ouwe dag hier niet terwijl links aan de macht is en het koninklijk huis nog steeds miljoenen per jaar kost. Flikker op.

Colombia dus:)

[Nutkees]

Ook ik heb zulke gesprekken wel eens gevoerd en nu is het even afwachten hoe mijn nieuwe baan gaat verlopen de aankomende jaren, maar als het gaat zoals ik verwacht dan is er een goede kans dat ik ook ga emigreren.

We hebben geen kinderen en ook nog geen wens en mijn vriendin is architect en kan ook in het buitenland wel goed aan het werk. Ik ben zelf procesmanager voor buitenlandse projecten, dus dat is ook geen probleem.

Vraag is alleen waar wil je heen gaan?

Opties zijn voor mij op dit moment:
Engeland, prachtig mooi, aardig volk en autogek. Nadeel is het weer en redelijk duur levensonderhoud.
Zweden, ook erg mooi en meer van alles, maar nog niet zelf mogen ontdekken en dat ga ik denk ik aankomend jaar maar eens bekijken.

Voor mij is het wel een plan voor in de verre toekomst en je weet maar nooit als dingen nog veranderen.

[Maus335i]

Yep, wij hebben al vrij serieuze plannen zelfs om te vertrekken naar Amerika (New York). Helaas komt er echter veel bij kijken, zoals het aanvragen van een visum en deze vervolgens ook daadwerkelijk te krijgen. Motivatie? Weinig klik met het leven hier in Nederland, en juist veel met Amerika. Prachtig land, geen lastige taal om te spreken en vooral vriendelijke mensen. Ook is er nauwelijks overheidbemoeienis, wat een slecht voorbeeld is voor mensen die hier al lastig rondkomen. De verzekering is daar o.a. veel duurder en sociale zorg natuurlijk veel minder. Daar staat tegenover dat je geen torenhoge belastingen betaalt en er verwacht wordt dat je zelf oplossingen voor je eigen problemen zoekt.

De zaak is wellicht wel een probleem, maar ik ben van plan regelmatig heen en weer te vliegen. Er zijn veel mensen die doordeweek in deze regio werken en voor het weekend in het vliegtuig stappen naar Nederland. Nu zal ik dat niet zo vaak doen, maar ik ben wel van plan om met regelmaat hier een maand of langer te zitten. Ondertussen probeer ik het bedrijf uit te breiden naar Amerika. Onze business is ook in Amerika érg populair en vrijwel al het werk valt via internet te doen.

Wouter, er zijn hier en daar wel emigratieforums op internet te vinden. Vooral veel lezen! En leren van de ontdekkingen van andere mensen. Mijn ervaring tot zover: vrijwel niemand heeft spijt van zijn vertrek. Daar moet ik wel bij zeggen dat ik er niet vanuit ga dat je snel van mislukte emigraties zult lezen. De meeste mensen schamen zich dan.

[M@rcel]

Als je gaat emigreren om dat je de regelzucht hier in NL beu bent, geef ik jullie weinig kans van slagen.

Binnen Europa hoef je het dan sowieso niet te gaan zoeken omdat het een kwestie van tijd is, dat alles gelijkgetrokken wordt.
Buiten Europa heb je met andere problemen te maken.

Heb zelf eind jaren '90 in Thailand gewoond.
Prachtig huis in een prachtige omgeving met enkele Amerikanen, Zwitsers, Zweden en Austrailiërs als buren.
Allemaal hadden ze het helemaal gehad met hun vaderland. Hier zouden ze gelukkig gaan worden.
De meeste werkte voor een groot internationaal bedrijf, sommige hadden een eigen zaak, zoals wij.

In dit soort landen moet je al helemaal niet aankomen met je Nederlandse mentaliteit. Het breekt je echt op om zaken af te dwingen waar een local helemaal geen benul van heeft. Afspraak is afspraak is de eerste regel die je overboord kan kieperen

Heb veel westerlingen in de problemen zien komen. In hun vaderland hadden ze huis en haard achtergelaten, zaak verkocht...om met die zak geld in Thailand wel eventjes hun droomleven op te bouwen.
Dream on jongens. Kom met iets unieks en pak het met locale investeerders groots aan, of zuip je zak geld maar gelijk leeg bij een barretje, ze zijn niet gek in die landen...en met je 2 ton euro's maak je alleen indruk bij de lokale hoeren in de go go bars.

Slagings percentage is echt heel erg laag, je geld verdiend met hard werken in NL ,is in Azie en Zuid Amerika in no-time op.

Slagingspercentage is het grootst als je expat bent, of als je een heel riant pensioen mag opmaken, of je als backpacker zonder een cent op zak Engelse les mag geven voor een habbekrats, alles daar tussenin is zonde van je geld...maar wel even heel erg leuk

[Wouter81]

Goeie post Marcel, ervaringsdeskundige dus die hebben altijd recht van spreken.

[Robin]

Goed verhaal Marcel, ikzelf ben nooit geemigreerd geweest, wel 'geemigreerde' ooms bezocht op St Maarten(is natuurlijk nog NL) en Bogotá. Die laatste woonde ook jaren in Costa Rica, Nigeria, Guinee Bisau en Yemen. Dat laatste land is ie blij dat ie daar een paar jaar geleden vertrok...Maar Costa Rica en Bogotá lokken nog steeds. Ook voor mij.Bureaucratie is transparante corruptie I know, maar het is daar qua leven veel relaxeder, minder deadlines en stress op de NL manier. Tuurlijk zijn daar ook GENOEG problemen, maar niet de problemen waar ik in NL tegenaan loop bijna dagelijks....

[M@rcel]

Ben zelf nooit in Columbia geweest, wel de Filippijnen....dat zijn zo'n beetje de latino's van het verre oosten
Samen met een Amerikaan een duikschooltje gehad op het eiland Boracay.
Burgermeester kwam persoonlijk vertellen dat we een bewaker nodig hadden ivm de mafia. Burgermeester liet een bewaker met zo'n doorlaad shotgun dag en nacht op mijn terras zitten. Je staat even raar te kijken, maar ik vond het ook wel erg gaaf.
Op een gegeven moment vroeg die burgermeester wel heel erg veel geld voor zijn diensten, de burgervader was ook een soort godfather 8)
Zo corrupt als daar had ik het nog niet meegemaakt in mijn leven en ben bij dat ik daar pleite ben.

Thailand is voor de toerist een walhalla, lekker relaxed, weinig criminaliteit etc. Maar begin er een zaak en het is dokken geblazen.
Heb er verschillende zaken gedaan, van restaurant t/m garnalen/krokodillenkwekerij, altijd was er wel gedonder.
In het restaurant kwam 1 keer per week een hoofd van de politie langs om heerlijk te eten en een envelop te ontvangen. Bij de kwekerijen kwamen altijd rijke opkopers uit bangkok langs die bewaakt werden door zwaar bewapende politie agenten die wat aan het bijklussen waren. Ze lieten hun glimmende wapen altijd iets te nadrukkelijk in de zon schitteren....message was clear..niet zeiken over de de lage inkoopprijzen


Ik ken ook voorbeelden van jongens die het wel goed doen hoor. Vaak een goede baan bij een bank, groot hotel of als ict-er aan het rommelen.
Ik zit er aan te denken om in de toekomst toch ook weer te gaan, het blijft me enorm aantrekken...Azie is gewoon supergaaf, maar misschien wordt het zelfs wel Suriname, even afwachten wat de toekomst gaat brengen, ik word als alles goed gaat namelijk in februari voor het eerst vader

[Bert ///M3]

@Maurice: Valt tegen denk ik, het komt juist vaak voor dat immigratie mis gaat. En dan voornamelijk vanwege de vrouw. Bij mij op het werk zijn er ook een hoop lui die emigreren naar Nieuw Zeeland, Australie enz, maar ze zeggen allemaal hetzelfde. In het begin is het fantastisch en kan je je lol niet op. Maar meestal komt na een jaar of 2-3 het gezeur. Vrouw die haar moeder en familie mist enz. Het valt niet altijd mee om in een ander land tussen de vreemden een nieuw bestaan op te bouwen. Hoewel ik denk dat de USA relatief makkelijk is, doordat de gemiddelde nederlander vanzichzelf al goed engels spreekt kom je er snel tussen, mensen zijn er over het algemeen vriendelijk

Wat mij zelf ook opgevallen is bij de expats in een hoop minder westerse landen is dat de hele mentaliteit veel harder is. Dat realiseer je je zelf in het begin niet omdat je zelf net zo word. Zeker als dat in woekie landen zijn zoals het midden oosten, afrika of zuid amerika oid. Je moet daar echt tussen passen en tegen kunnen denk ik. Dat volk maakt zich gewoon niet meer druk over triviale problemen, moeders die je al een week niet gebeld heeft en noem het allemaal maar op. Ze maken zich niet druk over wat de buurman van hun nieuwe M3 vind bij wijze van spreken maar wel over hoe je zo min mogelijk opvalt tussen de straatrovers en bedelaars met zo'n ding.

Verhaal van Marcel is heel herkenbaar over de locals daar idd. Je kan er gewoon niet op vertrouwen. Zolang je met geld wappert krijg je wel wat gedaan maar als je er mee werken moet is het echt dramatisch, vereist een hele andere aanpak. Ik zie dat ook ontzettend bij onze eigen projecten. Als ik in Noorwegen zit of in de UK, dan vraag je je personeel of ze iets willen doen en aan het einde van de dag is het allemaal geregeld. Als ik in Baku, Venezuela of dat soort landen zit dan loop je dus echt de godganze dag achter ze aan te jagen, je kan ze gewoon niet alleen laten anders gebeurd er niks of het gaat grandioos verkeerd

Een hoop mensen hebben de grote fantasie dat je daar de halve dag in een rieten cocktailbar aan het strand kan zitten. Dat werkt als je er op vakantie bent en in een resort zit, maar meestal niet als je er wonen gaat Voor ik uberhaubt ergens heen zou verhuizen zou ik nog niet mijn hele toko in NL verkopen, maar eerst eens daar 3 maanden een huis huren oid, kijken of het uberhaubt bevalt.

[RutgerK]

Ik denk ook dat Robin goed aangeeft hoe het gedachte proces vaak loopt.

Het werk waar we het dan vaak over hebben bij emigreren is vaak op zich een stuk relaxter op het eerste oog. Een duikschool bij een mooie zee, privéles geven op prachtige witte bergen....bed&breakfast in een idyllische ongeving. Bij emigreren denken we ook vaak ander werk of geen werk. Wij hebben zelf weleens gedacht aan een groot stuk grond in Australië en een olijven boomgaarden te beginnen of Jatropha te verbouwen voor alternatieve brandstof. Dan stellen we ons tevreden met een 5 jaar oude Holden Monaro of Commodore HSV, een winkelcentrum op slechts 15km afstand en een adsl verbinding met een maximale snelheid waarbij ik hier direct aan de telefoon zou hangen en een stel vietnamese gastarbeiders die voor een minimum salaris het werk op het land komen doen. Het is zelden dat wij praten over emigreren en hetzelfde werk willen blijven doen dat we nu doen.

Ik denk dat Marcel wel aangeeft dat wat hier in Nederland nu wet- en regelgeving heet dat op andere plekken op andere manier wordt gereguleerd. Dan heet het geen erfpacht of een ZBO-aanslag maar een maandelijkse envelop. De relaxtere levensstijl is natuurlijk zeer aantrekkelijk maar na twee weken dagelijks te moeten bellen waar nu die nieuwe server blijft wordt ook vervelend.

[M@rcel]

Het heeft ook voordelelen hoor, als je een beetje kan betalen.
Onze kabelexploitant UBC vond het ineens nodig om de Italianen tegemoet te komen met RAI uno etc.
Leuk en aardig allemaal, maar ineens kon ik de Formule 1 wedstrijden op HBO op m'n buik schrijven.
Telefoontje naar UBC met de uitnodiging om iets lekkers te komen drinken zorgde ervoor dat ik diezelfde middag weer naar HBO kon kijken....en duizenden 8) Thais met mij

[Maus335i]

Bert, precies maar die verhalen lees je niet zo snel op internet. Ik heb het gemak dat ik nog jong ben, weinig met familie heb en geen vriendin heb. Praktisch niets houdt me hier, behalve het "Nederlander zijn" en laat ik daar nou net niet meer zo trots op wezen

Laat ik het zo zeggen: in Amerika (New York) zijn er meer dagelijkse zaken die mij aantrekken dan hier. De mentaliteit is compleet anders (24uur economie, moet je van houden en dat doe ik) en veel vriendelijker. Amerika is groot (!!!) en natuurlijk zijn er ook delen waar je niks te zoeken hebt. Maar New York is daar net een uitzondering op. Ik hou mn huurhuis in Nederland voor tijdelijk verblijf hier en huur ook in Amerika. Zo blijf je flexibel en krijg je rustig de kans om te bepalen waar je je het beste voelt, zonder dat je je meteen in het diepe hoeft te storten.

[Tom]

Het ligt er ook maar net aan waar je heen gaat. Iedereen roept nu dat je binnen Europa toch wel met stomme regelgeving te maken krijgt vanwege EU-gebeuren maar ik ben het daar niet helemaal mee eens. Op den duur waarschijnlijk wel maar hoeveel jaren gaan er wel niet overheen voor het zo ver is als hier. Heb kennissen in Belgie en ook al is dat niet het ideale land, voor mij zou het zeker een optie zijn. Woon er nu al vlakbij en ik zie zeker voordelen boven Nederland.

En moet je het wel zo extreem willen? Als 'westerling' lijkt het mij moeilijk wennen in zo'n bananenland. Hoe mooi het ook is, contrast is wel erg groot met wat je hier hebt. Zie verhaal van Marcel. Je kunt ook ergens binnen de EU gaan wonen waar het net iets relaxter is maar toch gewoon modern. Ook Amerika is een goed voorbeeld.

Over mijn situatie, emigreren is een optie. Ik vind het in Nederland niet zo ontzettend slecht dat ik acuut weg moet, maar er zijn wel grenzen. Zo'n kastje in de auto vind ik echt no-go area. Daar werk ik gewoon absoluut niet aan mee. Ik houd mij op alle gebieden netjes aan de regels, maar autorijden is tegelijkertijd wel een hobby. Verkeersregels zijn belangrijk maar als de situatie het toelaat dan wil ik wel genieten van m'n duur betaalde auto. Als je je dan bedenkt dat je op alle gebieden al zoveel betaald dan moeten ze niet je hobbies zo inperken. Door het betalen van belastingen help je nu vooral andermans belangen en in veel mindere maten jezelf. Voordeel is dat ik geen gezinnetje heb en werk heb dat ik overal kan uitvoeren. Maargoed, ik zie wel, zoiets plan ik niet vooruit.

[M@rcel]

Zoals jij je situatie omschrijft Maurice, dan was ik al lang vertrokken.
Zolang het kan gewoon knoop doorhakken en doen. Wordt het niets, dan ben je in ieder geval een mooie ervaring rijker.

[stefan740]

Tsja ik woon dit jaar weer bij mijn ouders in huis en die wonen op zo'n 700 meter van de Duitse grens. Dus dan zit het wel in je achterhoofd. Elke keer dat ik tank, in duitsland, kom ik weer langs zo'n hollandse enclave waar overigens behoorlijk wat huizen te koop staan zag ik.
Iemand die 'de duitse Funda' zeg maar weet?

[HSR]

Omdat dit toch Driving-Fun is, Engeland lijkt me wel wat..
Autoliefhebbers, circuits, evenementen en heuvelklims voldoende..
Alleen dat eten daar
En geen euro's, ze rijden aan de verkeerde kant en de vrouwen zijn lelijk..

Woon nu inmiddels een 5 tal weken in Engeland. Nou, het is dus gewoon Nederland kwa politiek. Hillclimbes en hard rijden? Yeah right, 10 jaar geleden. Staan hier meer flitskasten dan in de randstad. Wil je mooi rijden dan moet je naar Wales. Overigens ook geen plek waar je wonen wil. En ik heb het nog niet eens gehad over het weer, het eten, de vrouwen en gangwars in London. Iedere dag wordt er wel iemand kapot gestoken hier in de neighbourhood. Huizenmarkt is ook slecht, en de doorsnee engelsman woont ook niet veel groter dan een 100m2 doorkijk woning.

Wonen in england, be my guest, alleen als ik bulkte van het geld en dan waarschijnlijk nog niet. The States zijn nog altijd een goede kanshebber voor mij. Elke staat is daar anders. Een frys is geen limburger en een texaan is geen new-yorker. Vanaf Januari zit ik 4.5 maand op Hawaii, kijken hoe mij dat bevalt. Als alles naar mijn zin gaat plak ik er nog 6 maanden NY tegenaan, daarna heb ik het wel weer eventjes gehad met weg zijn.

[Luco]

Twee jaar geleden bijna op het punt gestaan om te gaan emigreren naar Sint Maarten.
Laatste moment afgeketst omdat de werkgarantie tekort was en het salaris te laag.

Maar krijg ik de kans om in een ander land hetzelfde te doen als hier en om dan ongeveer dezelfde levensstandaard te handhaven ben ik weg.

[MartijnGizmo]

Het heeft ook voordelelen hoor, als je een beetje kan betalen.
Onze kabelexploitant UBC vond het ineens nodig om de Italianen tegemoet te komen met RAI uno etc.
Leuk en aardig allemaal, maar ineens kon ik de Formule 1 wedstrijden op HBO op m'n buik schrijven.
Telefoontje naar UBC met de uitnodiging om iets lekkers te komen drinken zorgde ervoor dat ik diezelfde middag weer naar HBO kon kijken....en duizenden 8) Thais met mij

Dat sluit exact aan bij mijn belevenissen van deze zomer. En toch overweeg ik alweer om volgend jaar nogmaals die kant op te gaan.

[Roman]

Als iemand iets wil weten over hoe het is om in Spanje (zuid) te wonen vraag het maar.

Ben hier nu 7 jaar en geen moment eigenlijk NL gemist, behalve dat hier echt een hele miniscule minderheid logisch kan nadenken, de rest is echt nog stil blijven staan in het ezel tijdperk. (al was dat natuurlijk hier nog wat recenter )