"Ruim 500.000 huishoudens hebben op dit moment een potentiële restschuld op hun huis”, aldus Ger Hukker, voorzitter NVM. Vooral voor potentiële verhuizers is dat een groot probleem, restschuld wordt niet meer gefinancierd.
Niet verhuizen
"Voor het grootste deel van de huishoudens is dat geen probleem, omdat ze netjes betalen en geen intentie hebben om in deze tijd te verhuizen. De NVM vindt dat, gezien de grootte van het uitstaande hypotheekbedrag in ons land, banken huiseigenaren moeten stimuleren meer hypotheekschuld af te lossen.
Wel verhuizen
Maar voor mensen die nu willen verhuizen, zal bij verkoop van de woning de resterende hypotheekschuld naar verwachting hoger zijn dan de verwachte opbrengst van de woning. Vooral jongere huishoudens en huishoudens die recent een woning hebben gekocht, hebben een vergrote kans op een restschuld. Conform de Gedragscode van de banken moet deze restschuld gewoon meegefinancierd worden in de hypotheek van de nieuwe woning. ”
Restschuld
De invloed van de restschuld op het verhuisgedrag van huishoudens wordt in belangrijke mate bepaald door de wijze waarop banken invulling geven aan de Gedragscode Hypothecaire Financieringen. Een verkennende steekproef onder financiële adviseurs toont aan dat banken nauwelijks bereid zijn de restschuld mee te financieren. Hukker: “Door de strikte hantering van de norm dat de hypotheek niet meer mag bedragen dan 106% van de waarde van de woning, is er sprake van een ‘dubbel slot’ op de woningmarkt. Huishoudens met een restschuld kunnen niet meer verhuizen, ook als er voldoende inkomen is om de hypotheek te betalen. De restschuld-problematiek in Nederland neemt bij verdere prijsdalingen zeer grote proporties aan. Het aantal huishoudens met een potentiële restschuld neemt met ruim 40 procent toe als de woningprijzen 10 procent dalen ten opzichte van het prijsniveau medio 2011.”
Privéschuld
Hukker constateert dat, in combinatie met de verslechterde markt, het financieringssysteem van woningen in korte tijd drastisch is gewijzigd. “Dat heeft gezorgd voor veel onrust, en dat in een markt die gebaat is bij rust en langetermijn zekerheid. Ik geef een voorbeeld. Hele groepen ‘late instappers’ die hun huis een paar jaar geleden op de top van de markt hebben gekocht en met hun financiering tot aan het plafond zitten, krijgen het in deze markt met dalende prijzen en de beperkte leencapaciteit straks moeilijk.
Met de financiële crisis is de focus op de consument totaal uit het oog verloren. Straks zie je dat in Nederland een hele groep met mensen een grote privéschuld heeft overgehouden aan de verkoop van hun huis. Dat kan niet de bedoeling zijn. Naar hen toe heb je ook een zorgplicht. Ik pleit ervoor om oplossingen te bedenken waarbij de consument daadwerkelijk centraal staat. Dat gebeurt onvoldoende. Neem het Nibud dat onlangs een ruimere leencapaciteit berekend heeft voor tweeverdieners. Het is betreurenswaardig dat toezichthouder AFM het de banken nagenoeg onmogelijk maakt om deze verruimde leencapaciteit toe te passen.”
Nog zoiets. Mensen lopen te klagen dat banken 'fout' zijn, terwijl ze de banken keihard nodig hebben omdat ze zelf geen knaken hebben en dus moeten lenen. Vervolgens trekken de banken een streep door 't klakkeloos uitlenen van geld, zeker als daar hoge risico's (dalende waarde onderpand) tegenover staan.
Beetje kip & ei verhaal. Gaan we nou maximaal geld uitlenen aan 2-verdieners in deze tijd, of beperken we de risico's? Taak aan de overheid om de groep gedupeerden te ondersteunen... maar ja, die groep wordt wel met de dag groter.