Het grote financiёn discussie-topic

[///Joost]

Lol...ik las dat stuk ook. Een grote klaagzang, maar geen actie.

[Robin]

Klaas Knot is boos


https://www.nu.nl/economie/5992168/dnb- ... n-ecb.html



Nou, Knot, doe dan wat !! Boos worden zonder actie is geveinsde boosheid, daar kopen we niks voor, die pensioenfondsen niet, de spaarders niet.

Ja Knot, ga hosten ofzo!

[SlowCo]

Klaas Vaak...
Als de Nederlandse bank nou gewoon een spaarrekening met 3% rente beschikbaar maakt voor Nederlandse burgers, zal ik mijn centjes daar op zetten. Dat lijkt me wel een aardig plan Knot.

[romo]

Niet om pensionados te kort te doen, maar ik hoop dat het hele NL pensioen stelsel implodeert, er zo veel maatschappelijke onrust, weerstand en wil om te veranderen ontstaat dat het electoraal politiek relevant wordt. Niet politiek handelen betekent dan verlies van macht.

Dat is de enige manier om de boel te redden.

[///Joost]

Enige manier om dit kaartenhuis weer stabiel te krijgen is een diepe recessie, een paar jaar goed uitzieken, en een nieuw monetair systeem creeeren. China is al vergevorderd met een CBDC. Hier zitten ze nog te slapen.

[romo]

Goed inhoudelijk stuk over waar het economisch mogelijkerwijs naar toe gaat;

De economie als witte plek op de landkaart
Essay | Monetair beleid In het Westen beleven we de minst geliefde periode van hoogconjunctuur ooit. Gaan de oude zekerheden van de economie nog wel op? Waarom zijn de rentes negatief? En wat kunnen we hierbij leren van Japan?
Maarten Schinkel
13 september 2019 om 18:16
Leestijd 6 minuten


Illustratie Sjoerd van Leeuwen
Hic sunt dracones: hier zijn draken. Die aantekening maakten oude cartografen op stukken van de wereldkaart waar nog niets over bekend was. Vermoedelijk was dat in navolging van nog oudere kaarten waar in onbekend gebied, terra incognita, allerlei vervaarlijke fabeldieren werden getekend: waterspuwende walvissen die je met hun dubbele fontein tot zinken brengen, een zeehengst met één hoorn, of een reuzeneverzwijn met vissenstaart.

Ook de moderne economische ontdekkingsreiziger voer na de financiële crisis van 2008 onbekende gebieden tegemoet. En na ruim tien jaar reizen blijkt hij beland in een vreemde wereld, waarin een derde van alle staatsleningen een negatieve rente heeft (en twee derde van die in de eurozone) en waarin spaarders dreigen toe te moeten leggen op hun geld. Waar grote, van cash overlopende multinationals als Apple extra geld lenen om eigen aandelen in te kopen, en waar het balanstotaal van de Europese Centrale Bank is gegroeid van nog geen tiende deel van de economie van de gehele eurozone naar ruim een derde.


Lees ook: Rentes onder de nul zijn nu voor jaren vastgenageld

De Amerikaanse economie is intussen bezig aan haar langste expansiefase sinds hierover cijfers worden bijgehouden, omdat de president vorig jaar voluit stimuleerde terwijl er al een hoogconjunctuur was. De aandelenbeurs werkt intussen hard aan zijn grootste bull market ooit.

PRAAT MEE MET NRC

Onderaan dit artikel kunnen abonnees reageren. Hier leest u meer over reageren op NRC.nl .
Maar terwijl de werkloosheid overal sterk is gedaald, is nauwelijks tot geen sprake van versnelling van de loongroei. De zogenoemde Phillips-curve, die het voor de hand liggende verband tussen krapte op de arbeidsmarkt en de stijging van de lonen beschrijft, hapert. Consumenten die in theorie zouden moeten stoppen met sparen als de rente zo sterk daalt als nu – want waarom zou je nog? – sparen juist noest door. En intussen weet niemand meer hoeveel een van de belangrijkste variabelen in de economie waard is: R*, de neutrale rente die het theoretische evenwicht tussen besparingen en investeringen moet weergeven, is al jaren zoek.

Het levert, alles bij elkaar, een unheimisch gevoel op. We leven al in de minst geliefde hoogconjunctuur ooit. We wantrouwen de stijgende beurskoersen. Het idee van naderend onheil, van samentrekkende wolken, de angst poedelnaakt de volgende recessie tegemoet te moeten treden. Hic sunt dracones.

Vrijwel zonder uitzondering waarschuwde het Internationaal Monetair Fonds sinds 2008 elk half jaar dat de kans op tegenvallers voor de wereldeconomie groot is. Maar tot nu toe waren die tegenvallers absent, of beperkt.

Voorloper Japan
Missen we iets? Elke ontdekkingsreiziger maakt de fundamentele fout ‘nieuw land’ te hebben gevonden, terwijl daar natuurlijk al lang mensen wonen: Inca’s. Aboriginals, Apachen, Azteken, Maori’s, stammen in tal van Afrikaanse koninkrijken. Het lijkt er op dat we voor een flink deel diezelfde vergissing maken. Europa en de VS hebben de afgelopen tien jaar een economisch terra ontdekt dat helemaal niet zo incognita blijkt te zijn: Japan.

De financiële crisis van 2008 heeft een verre voorloper in Japan. Daar spatte in 1989 een zeepbel uiteen die in verhouding nog veel groter was. De prijzen van vastgoed daalden in de jaren daarna met liefst 87 procent, aldus Richard Koo, hoofdeconoom van zakenbank Nomura. De beurskoersen kelderden met driekwart. En zelfs nu, dertig jaar later, staat de Nikkei-index op nog maar iets meer dan de helft van het toenmalige beursrecord. Banken raakten in het ongerede. Terwijl in het Westen het beleid van centrale banken gericht was op het beteugelen van inflatie, begon de Bank van Japan het gevecht tegen deflatie: een daling van de prijzen die kon leiden tot uitstel van bestedingen bij consumenten en dus een nog grotere crisis.


Lees ook het interview met econoom Koo uit 2016: ‘Centrale banken zijn gevaarlijk en zinloos bezig’
De officiële rente werd in 1996 al verlaagd tot nog maar een half procent – ondenkbaar in het Westen. En de overheid begon, eerst schoorvoetend, met een gigantische bestedingsimpuls. De Japanse staatsschuld liep op van 63 procent van het bruto binnenlands product (zo’n beetje onze Maastricht-norm) in 1991, via 131 procent in 1999 (meer dan Italië) en 175 procent aan de vooravond van de Lehman-crisis, naar zo’n 250 procent nu. Wie destijds zou hebben verwacht dat de markt voor staatsleningen daar enorm van zou schrikken, kwam bedrogen uit. De effectieve rente op Japanse tienjarige staatsleningen zakte in 2003 al onder de 1 procent, lang voordat dit bij ons normaal zou worden. En, ook tekenend: in maart 2001 begon de Bank van Japan met ‘kwantitatieve verruiming’ voordat het Westen goed en wel wist wat dit inhield. Tot 2006 werd, door opkopen van staatsleningen, de hoeveelheid geld in de Japanse economie met 60 procent vergroot.

Eén van de kenmerken waarmee Japan voorop liep, was de vergrijzing van de bevolking en de bijbehorende spaarwoede die de oude dag moest veilig stellen. Ook hier is een parallel met het vergrijzende Westen van nu. Te veel spaargeld, te weinig doelen om het in te steken. En als er, simpel gezegd, te veel geld wordt aangeboden, dan daalt de prijs van geld: de rente. Maar hoe ver?

Net als toen in Japan raakten westerse centrale banken de ondergrens van nul procent. De Amerikaanse Fed in 2008, de Europese Centrale Bank in 2014. En net als in Japan namen zij hun toevlucht tot onconventioneel beleid: zeer ruimhartige geldvoorziening van de banksector, en later het massaal opkopen van staatsleningen in ruil voor geld. Dat alles in de verwachting dat banken al die overtollige middelen zouden doorlenen aan consumenten en bedrijven.

Schaduwrente
Men heeft berekend hoe laag de rente zou zijn als al deze onconventionele maatregelen niet zouden zijn genomen, en de rente zonder problemen had kunnen worden verlaagd tot zeer ver onder nul. Om analytische redenen kan dat voor economen nuttig zijn om te weten. Deze ‘schaduwrente’, voor het eerst geformuleerd door de Chinees-Amerikaanse economen Jing Cynthia Wu en Fan Dora Xia, bedraagt nu, afhankelijk van of het IMF, de ECB of het Centraal Planbureau die uitrekent, in de eurozone rond de min 4 procent.

Minus vier procent rente: dat is het gestileerde effect van Mario Draghi’s beleid.

In werkelijkheid zijn centrale banken lang niet zo ver gegaan. De ECB heeft als absoluut minimum nu min 0,5 procent, het ‘nachttarief’ voor banken die aan het eind van elke handelsdag met hun overtollige geld nergens anders terechtkunnen. In de VS heeft de Federal Reserve de rente tussen eind 2015 en eind vorig jaar opgeschroefd, om bij de volgende recessie munitie over te hebben. In Europa zijn de kogels eigenlijk al op.

De financiële crisis van 2008 heeft een verre voorloper in Japan
De obligatiemarkten, die zich nergens iets van hoeven aantrekken, zijn al veel verder gegaan. Op zoek naar het laatste restje rendement drijven beleggers de prijzen van obligaties op, en daarmee hun effectieve rente naar beneden. Duitsland betaalt nu op een staatslening van 10 jaar min 0,5 procent, Nederland min 0,4. Een multinational als Unilever betaalt op leningen met een looptijd van vijf jaar al geen rente meer. Het spaargeld dat op zoek is naar een doel drijft intussen ook de koersen van aandelen en vastgoed op.

De schulden, als tegenhanger van de spaargelden, stijgen vooral in de financiële economie. Maar in de echte economie zijn burgers en bedrijven moeilijker aan het krediet te krijgen om te lenen en te investeren. Centrale bankiers kunnen, zoals dat heet, het paard met hun beleid wel naar het water leiden. Maar het dwingen te drinken kunnen zij niet. Kijk opnieuw naar Japan: daar heeft de centrale bank zelfs áándelen opgekocht om geld in de economie te pompen. Van de Japanse beurs is 4 procent, via beleggingsfondsen, al in handen van de Bank van Japan.

Méér opkopen kan altijd, zoals de nieuwe plannen van de ECB, in de nadagen van Mario Draghi, deze week toonden: per maand zal er weer voor 20 miljard euro worden ingekocht.

Maar wat als de paarden nog steeds niet willen drinken? ‘Helikoptergeld’, waarbij de centrale bank vrijwel rechtstreeks geld overmaakt naar de burger, is niet langer ondenkbaar. Dat kan dan rechtstreeks besteed worden, zonder eerst te hoeven lenen. Niet toevallig werd helikoptergeld door de econoom en latere Fed-voorzitter Ben Bernanke al in 2002 gebruikt als aanbeveling voor: inderdaad, wederom Japan.

Uit de stagnatie
De aandacht richt zich nu bovendien meer en meer op de olifanten die altijd wel dorst hebben: overheden. De roep om de begrotingsteugels te laten vieren tijdens, of al voor de eerstvolgende recessie, klinkt steeds luider. Bij het IMF, onder economen, bij Christine Lagarde, opvolger van Draghi bij de ECB. In de VS brengt president Trump het al in de praktijk. Verwacht mag worden dat een nieuwe begrotingsimpuls of lastenverlichting in VS er nog vlak voor het verkiezingsjaar 2020 komt.

Overheden zijn, als zij hun uitgaven goed richten, in staat de capaciteit van de economie te vergroten: van infrastructuur tot onderwijs. En dat is misschien een uitweg uit de huidige stagnatie. Of die wijsheid ook in de praktijk zal worden gebracht, is de vraag. Hogere overheidsuitgaven zijn ook een goede manier om juist niét te hoeven hervormen. Japan ligt, na decennia gestimuleerde bouwwoede, bezaaid met betonnen kustverdedigingswerken en waterwegen, overtollige snelwegen en bruggen naar nergens.

De roep om veel hogere overheidsuitgaven kan overigens flinke bijwerkingen hebben. Als de centrale banken al gekochte staatsleningen eeuwig op hun balans houden, is eigenlijk sprake van monetaire financiering: het financieren van de staat met vers gedrukt geld. Niets weerhoudt een overheid er nu van een eeuwigdurende lening met een rente van nul procent uit te schrijven – die de centrale bank op enig moment koopt. De toenemende verstrengeling van overheidsuitgaven en monetair beleid kan ertoe leiden dat staat en centrale bank voortaan weer als één actor worden gezien. Analisten duiden deze nieuwe twee-eenheid nu al aan met de term consolidated government. Het wordt dan de vraag hoeveel onafhankelijkheid het publiek een gepolitiseerde centrale bank nog gunt.

Een ander neveneffect: wie zit er straks op te wachten dat dit moeizaam tot stand gebrachte samenspel van overheid en centrale bank wordt gefrustreerd door kapitaalstromen en flitsgeld, die vrijelijk van en naar het buitenland stromen? De Amerikaanse denktank Peterson Institute onderzocht deze maand de economische standpunten van de 55 grootste politieke partijen in de twintig belangrijkste landen voor de wereldeconomie (G20). De onderzoekers vonden „een wereldwijde stijging van obsessief nationalistisch beleid, dat het aannemelijk maakt dat landen er alléén voor gaan en hun nauwe eigenbelang nastreven, hoogstwaarschijnlijk tot nadeel van de wereldeconomie als geheel.”

Zo begint de toekomst te lijken op de ouderwetse, gesloten economie waarmee schoolboekjes beginnen. Alles binnenlands opgelost en uitgebalanceerd, zonder complicerende invloeden van buitenaf. Spaarders en leners (vooral de overheid) in een gesloten ecosysteem. Net als, grotendeels, in Japan het geval is. Dat land was lang de risee van de internationale economie, het voorbeeld van hoe het niet moest. Maar intussen, stelt econoom Koo, kwam in al die dertig jaar de werkloosheid nooit boven de 5,5 procent en verkeerde ze overwegend vér daaronder. Het bruto binnenlands product per hoofd groeide, mede dankzij een stagnerende of licht krimpende bevolking, nauwelijks minder dan in Europa of de VS. En inderdaad, wie regelmatig in Japan komt, in Tokio of Kobe, in Kyoto of Osaka, treft daar geen land aan dat zichtbaar een crisis van dertig jaar heeft doorgemaakt.

Gaan we naar helikoptergeld, naar zeer negatieve rentes, of naar staatsschulden die vele malen hoger zijn dan nu, naar centrale banken die gewoon weer deel uitmaken van de regering? Er zijn meer toestanden denkbaar waarin een economie in evenwicht kan blijven. Ook al is dat anders dan we tot nu toe gewend waren. Extreem lage rentes of zelfs negatieve rentes voor de afzienbare toekomst? Het kan zomaar.

Bron; NRC.nl

[SlowCo]

Bedankt voor het plaatsen van dat stuk, Romo. Stof tot nadenken...

[Mark]

Je mag de schulden er vanaf trekken. Dus als de WOZ 600.000 is en 500.000 hypotheek, blijft er 100.000 over waarover geheven wordt. In de oude regeling heb je ook nog je belastingvrije voet die eraf mag en moeten de schulden boven een bepaalde drempel komen voor je ze van de bezittingen af mag trekken.

Klopt niet, in de nieuwe regeling betaal je een hoger percentage dat wat je over je schulden kan aftrekken.

[MarkS]

Sfeer binnen de ECB wordt grimmiger

Het rommelt binnen de ECB Tegenstanders van de nieuwe maatregelen roeren zich luid Aan nieuwe ECB-president Christine Lagarde de taak er weer een eenheid van te smeden
Het rommelt binnen het beleidscomité van de Europese Centrale Bank (ECB). Al voor de aankondiging van het nieuwe stimuleringspakket zochten diverse centralebankpresidenten de pers op om hun bedenkingen ertegen te uiten, maar vrijdag zetten zij de zaak verder op scherp door de maatregelen openlijk te veroordelen.

Tijdens de persconferentie na het besluit zei ECB-president Mario Draghi dat er een brede consensus voor het besluit was. Er waren wel wat 'verschillende inzichten' over met name het opkoopprogramma, maar er was zo'n duidelijke meerderheid dat er niet over gestemd hoefde te worden, benadrukte hij.

Niet de minste landen

Technisch gezien zal Draghi het gelijk aan zijn kant hebben. Een paar uur na de persconferentie kwam persbureau Bloomberg met het nieuws dat minimaal zeven van de vijfentwintig leden van het monetair beleidscomité ernstige bezwaren hadden tegen met name het opkoopprogramma, waarvan er ook nog eens twee geen stemrecht hadden deze maand.

Maar het zijn niet de minste landen die tegen waren. Duitsland, Frankrijk, Nederland, Oostenrijk en Estland vertegenwoordigen 50% van de economie van de eurozone en dat hun bezwaren terzijde werden geschoven zette kwaad bloed.

Klaas Knot

DNB-president Klaas Knot verstuurde vrijdagochtend een persbericht waarin hij zich keerde tegen met name het nieuwe opkoopprogramma. Knot vindt de maatregelen 'in geen verhouding' staan tot de huidige economische omstandigheden en twijfelt aan de effectiviteit van de maatregelen. Volgens Knot waren er geen obstakels voor kredietverlening, consumptie en investeringen en hij wijst op de bubbels op de financiële- en huizenmarkten.

Zulk openlijk verzet is voor Knot vrij uniek. Hij deed het een keer eerder, na de initiële aankondiging van het opkoopprogramma bij televisieprogramma Buitenhof. Toen noemde hij het net aangekondigde opkoopprogramma 'een paardenmiddel' en twijfelde hij ook aan de noodzaak en effectiviteit van dat programma.

Jens Weidmann

De president van de Bundesbank, Jens Weidmann, die wel vaker openlijk ageert tegen de ECB-besluiten, reageerde via Bild Zeitung. Hij gebruikte ongeveer dezelfde bewoordingen als Knot en voegde eraan toe dat hij ervoor zou zorgen dat renteverhogingen niet onnodig zouden worden uitgesteld.

En ook de Oostenrijkse gouverneur, Robert Holzmann, zocht de pers op. In een interview met Bloomberg TV zei hij dat de genomen maatregelen mogelijk een vergissing zijn. 'Dat ging wel door mijn hoofd.' Ook zei hij er niet van op te zullen kijken als de besluiten teruggedraaid worden onder de volgende president van de ECB, Christine Lagarde, die per 1 november aantreedt.

Waarschuwing aan Lagarde

Het vocale, openlijke verzet tegen het pakket is een waarschuwing aan Lagarde. De muitende centralebankpresidenten willen dat ook hun meningen worden meegewogen. En zij willen niet, zoals onder het leiderschap van Draghi, voor voldongen feiten worden gesteld. Draghi stond er bekend om dat hij besluiten met een paar vertrouwelingen voorkookt en daar een meerderheid bij zoekt. Zijn bekendste solo-actie, toen hij met zijn befaamde whatever it takes-uitspraak de euro redde, kreeg overigens openlijk steun van Knot.

Een van de grootste bezwaren van de tegenstanders van het laatste pakket is dat het voor lange tijd vast staat. De rente blijft nog minimaal op dit niveau tot de inflatie stevig op weg is naar de doelstelling en het opkoopprogramma heeft een open einde.

Dat geeft Lagarde wel ruimte om haar politieke kapitaal in te zetten om overheden meer te laten uitgeven. Aan de andere kant zal zij er haar handen aan vol hebben om van het beleidscomité weer een collegiale eenheid te maken.

ECB pakt nog een keer uit, maar legt de bal nadrukkelijk neer bij overheden 'Kans op negatieve spaarrente significant lager na maatregelen ECB' ‘Als zelfs wij het erover eens zijn dat de ECB niets meer moet doen...’

(FD)

[MarkS]

Onder Draghi werd de ECB een vechtclub. Lagarde zal moeten bouwen aan een nieuwe consensus

Centrale bankiers maken ruzie zoals egeltjes vrijen. Heel voorzichtig. Maar het onderhuidse venijn is er niet minder om, je moet alleen door de beleefde bewoordingen heen lezen. Zo klinkt de taal in het persbericht dat Klaas Knot, president van De Nederlansche Bank (DNB), vrijdag naar buiten bracht uiterst redelijk. Hij noemt de maatregelen die de Europese Centrale Bank (ECB) een dag eerder nam ‘disproportioneel’ en vraagt zich hardop af of ze wel effectief zullen zijn.

De Bestuursraad van de ECB, waar behalve Knot alle andere centrale bankpresidenten van de eurolanden zitting in hebben, alsmede het zeskoppige bestuur van de ECB zelf, had donderdag in meerderheid besloten om opnieuw obligaties te gaan opkopen en de depositorente te verlagen van min 0,4 naar min 0,5%. Men vreest deflatie en misschien zelfs een recessie, en wil dergelijke ellende voorkomen door nog wat extra monetair gas te geven.

Knot hoorde bij de minderheid die het daar niet mee eens was. Dat is op zich niets nieuws. Maar het feit dat hij besloot om voor zijn minderheidsstandpunt actief de pers te zoeken, door een uitgebreid persbericht te schrijven, is in monetaire kringen ongekend. Ik kan me in elk geval geen Europees precedent herinneren.

Natuurlijk is er de afgelopen jaren wel vaker mot geweest binnen de monetaire elite, maar daar moesten journalisten dan in de ranzige steegjes achter het ECB-hoofdkantoor achter zien te komen, door mensen onder de belofte van anonimiteit smeuïge details te ontlokken. Knots openbare persbericht is in die zin een unicum. Het is alsof Hakim Ziyech een persbericht naar De Telegraaf stuurt waarin hij omstandig uiteenzet waarom hij het niet eens is met de tactiek van Erik ten Hag. Dat zal toch een bepaalde spanning zetten op de volgende training.

Misschien is dat precies wat Knot beoogt: spanning zetten op de volgende vergaderingen, en dan vooral op de nieuwe ECB-president Christine Lagarde die binnenkort Mario Draghi opvolgt. Het persbericht lijkt zo vooral aan haar gericht: hou meer rekening met monetaire haviken, want we zijn bereid het spel hard te spelen.

Zelf hoop ik dat Lagarde er een andere les uit zal trekken. Ze moet op zoek naar nieuwe consensus. Onder Draghi is de Bestuursraad van de ECB van een harmonieus samenzijn in een harde vechtclub veranderd. Misschien was dat onvermijdelijk. Er moest een eurocrisis bestreden worden, en daarbij zijn slagkracht en een sterke leider nodig. Maar dat Draghi het nodig vindt om anno 2019 (er is geen kredietcrisis, geen stijgende werkloosheid, geen dreigende deflatie of instortende beurs) toch weer extreem ruim monetair beleid door de strot van onwillige lidstaten te drukken, geeft aan dat hij is blijven hangen in zijn rol als crisisbestrijder.

Het is aan Lagarde om de ECB weer als gewone centrale bank te laten functioneren. Daarbij kan ze het beste teruggrijpen op de ervaringen van de twee voorgangers van Draghi: Wim Duisenberg en Jean-Claude Trichet. De eerste streefde naar consensus in de Bestuursraad en had het liefst dat er niet eens gestemd hoefde te worden over het beleid. Onder Trichet werd er wel gestemd, maar hij probeerde dat zo veel mogelijk met unanimiteit te doen. Uit recent onderzoek van denktank Bruegel blijkt dat tijden de meeste vergaderingen die de twee eerste ECB-presidenten leidden er inderdaad meestal met consensus of unanimiteit besloten werd.

Beide beslismodellen maakten de ECB minder slagvaardig dan nerveuze financiële markten wilden, en de kritiek was steevast dat Duisenberg en Trichet de markt niet goed aanvoelden. Maar de eenheid van het bestuur van het eurogebied was voor hen belangrijker.

Onder Draghi werd er vooral via meerderheidsstemming besloten. De vechtcultuur deed z’n intrede en daarmee ook de onmin in het eurogebied. Dat maakte Draghi slagvaardig, dus de euro werd gered, maar op langere termijn maakt ruzie in de ECB-top het monetaire beleid onvoorspelbaar. Beleidsdiscussies worden een politiek spel en samenwerking op andere terreinen raakt gefrustreerd.

Lagarde zal op zoek moeten naar de consensus van Duisenberg of de unanimiteit van Trichet. Dat is een zware opdracht, want Draghi laat haar een ruziënde vechtclub na.

(Nogmaals FD)

[romo]

Dan dit, Communisme in een modern jasje IMO;

Piketty wil privébezit aan banden om ongelijkheid aan te pakken
Thomas Piketty 'Rockster-econoom' Piketty kwam deze week met het vuistdikke vervolg op Kapitaal in de 21ste eeuw.
Peter Vermaas
13 september 2019 om 22:45
Leestijd 1 minuut

Thomas Piketty
Thomas Piketty
Joel Saget
Van Kapitaal in de 21ste eeuw (2013) verkocht hij wereldwijd 2,5 miljoen exemplaren. Het boek over ongelijkheid werd een standaardwerk en Thomas Piketty kreeg een rockster-status. Met het deze week verschenen vuistdikke Capital et Idéologie is de Franse econoom terug in de voorste linies van het debat over het kapitalisme.

Hij werkt daarin de stelling verder uit dat rendement op vermogen structureel hoger ligt dan economische groei en zo tot concentratie van bezit bij een steeds rijkere elite leidt. Met nieuwe data schrijft hij nu ook over landen als India en Brazilië. Ongelijkheid is „politiek en ideologisch”, schrijft hij, een keuze dus. De „sacralisering” van „eigendom” moet er wat hem betreft aan geloven.

Om niet het „desastreuze experiment” van de Sovjet-Unie over te doen, zoals hij zegt, bepleit hij niet zozeer nationalisatie van alle bezit, maar een extreme vorm van herverdeling. Met zijn „participatief socialisme” kunnen progressieve belastingen op bezit voor multimiljardairs oplopen tot 90 procent. Iedere 25-jarige zou daar tegenover een bedrag van 60 procent van het gemiddelde nationale vermogen toebedeeld kunnen krijgen ( in Frankrijk 120.000 euro) om bijvoorbeeld een huis te kopen. Privébezit zou moeten worden omgevormd tot „sociaal en tijdelijk bezit” waarbij werknemers veel meer zeggenschap in bedrijven hebben. Via een internationaal „sociaal-federalisme” zouden de belastingen geharmoniseerd moeten worden.


Lees ook: Piketty ontpopt zich als strijder voor de democratie

Niet verrassend vallen zulke plannen goed bij linkse Franse media en politici. Volgens het conservatieve Valeurs Actuelles is het niets anders dan „bolsjewisme met een menselijk gezicht”.

Het is „moeilijk geen sympathie te voelen bij de principes die Piketty opbrengt”, analyseert Jean Pisani-Ferry, die president Macron economisch adviseerde. Piketty koppelt knap historische data aan sociale geschiedenis en literatuur voordat hij zijn wat lastiger in praktijk te brengen „utopie” presenteert, schrijft Pisani in L’Express. Het is hem te simplistisch: Piketty is, anders dan Marx, niet echt in het kapitalisme geïnteresseerd en onderschat de innovatieve kracht daarvan. „Hij reduceert het kapitalisme tot een machine die rijkdom opstapelt en ongelijkheid produceert.”

Bron; NRC.nl

[romo]

OK, vanaf 2008 crisis, tijd genoeg om de staatsfinanciën anders, beter, efficiënter in te richten, maar nee, meer tijd moet er zijn, nog meer tijd om de immense, onhoudbare schulden af te bouwen.

De lage rente zal geen enkele, dwingende, impuls geven aan deze staten om hoe dan ook iets te doen aan deze schulden. Na ons de zondvloed, dat is wat er gedacht wordt.

Eurolanden verdeeld over versoepeling begrotingsregels
Eurolanden met een hoge staatsschuld zoals Italië, Griekenland, Portugal, Frankrijk en België moeten meer tijd krijgen om die schuldberg af te bouwen. Om nieuwe financiële misère te voorkomen, mag de stijging van overheidsuitgaven die van de economische groei alleen niet overtreffen. Volgens Europees Commissaris Dombrovskis (euro) zijn de eurolanden het daarover eens.

Marc Peeperkorn14 september 2019, 15:09

Europees commissaris Dombrovskis op de bijeenkomst van de Europese ministers van Financiën in Helsinki. Beeld EPA
‘Deze ideeën kregen brede steun’, zei Dombrovskis zaterdagmiddag na afloop van het overleg van de Europese ministers van Financiën in Helsinki. Andere deelnemers aan het debat noemden de conclusie van de Commissaris ‘ietwat voorbarig’. De ministers opperden zoveel verschillende ideeën om het Stabiliteitspact (de begrotingsregels voor eurolanden) te vereenvoudigen, dat er geen duidelijke voorkeur viel te ontwaren.


Advertentie van Triodos Bank
Kies jij een bank voor een duurzamere wereld?
Nederlanders gaan steeds bewuster om met de keuze voor bijvoorbeeld hun voeding, energieconsumptie en vakantiebestemming. Maar wist je dat je met de keuze van je bank óók een heel belangrijke stap naar een duurzamere wereld kunt zetten?
De bewindslieden zijn het eens dat het pact in de loop der jaren te complex is geworden. De baas van het Europese noodfonds ESM, Klaus Regling noemde afgelopen week in een interview met de Volkskrant de euroregels ‘onwerkbaar’ en een bron van ‘wantrouwen’ tussen de lidstaten. Ook de Europese Begrotingsraad (een onafhankelijke adviesraad van de EU) is kritisch over de effectiviteit van het pact.

Het voorstel dat Dombrovskis omarmde, komt van de Begrotingsraad. De huidige schuldnorm (maximaal 60 procent van het bruto binnenlands product) is voor Italië (133 procent), Griekenland (174 procent), Portugal (ruim 120 procent) en Frankrijk, Spanje en België (alle drie circa 100 procent) voorlopig onbereikbaar. Ook de bestaande regel voor de afbouw van de schuld (stapsgewijs) is te ambitieus. Door ze meer tijd te geven, kunnen de landen gemotiveerd raken de schuldberg toch te verminderen.

Zeker als de groei van de overheidsuitgaven wordt gekoppeld aan de economische groei. Sommige zuidelijke eurolanden omarmden deze voorstellen, maar Frankrijk was niet overtuigd. De noordelijke lidstaten (Nederland, Finland en Zweden voorop) menen dat niet de regels de oorzaak zijn van begrotingsproblemen, maar het gebrek aan handhaving ervan.

Omschakeling naar duurzame economie
De bewindslieden bespraken ook plannen om overheidsinvesteringen voor de omschakeling naar een duurzame economie, niet langer mee te tellen bij het bepalen van de hoogte van de staatsschuld. Zo’n ‘gouden regel’ kan behulpzaam zijn de strijd tegen de klimaatverandering. Frankrijk en Duitsland waren niet erg enthousiast in Helsinki, ook Nederland heeft bedenkingen. Deze landen vrezen dat steeds meer uitgaven worden uitgezonderd waardoor de schulden explosief kunnen stijgen.

De ministers verwachten een stevige en langdurige discussie over de herziening van het Stabiliteitspact. Dombrovskis waarschuwde niet alles overhoop te halen omdat dan de komende vijf jaar niets wordt besloten.

Bron; Volkskrant.nl

[Marc R]

Dan dit, Communisme in een modern jasje IMO;


Piketty zijn naam zegt al genoeg.

Piketty wil privébezit aan banden om ongelijkheid aan te pakken
Thomas Piketty 'Rockster-econoom' Piketty kwam deze week met het vuistdikke vervolg op Kapitaal in de 21ste eeuw.
Peter Vermaas
13 september 2019 om 22:45
Leestijd 1 minuut

Thomas Piketty
Thomas Piketty
Joel Saget
Van Kapitaal in de 21ste eeuw (2013) verkocht hij wereldwijd 2,5 miljoen exemplaren. Het boek over ongelijkheid werd een standaardwerk en Thomas Piketty kreeg een rockster-status. Met het deze week verschenen vuistdikke Capital et Idéologie is de Franse econoom terug in de voorste linies van het debat over het kapitalisme.

Hij werkt daarin de stelling verder uit dat rendement op vermogen structureel hoger ligt dan economische groei en zo tot concentratie van bezit bij een steeds rijkere elite leidt. Met nieuwe data schrijft hij nu ook over landen als India en Brazilië. Ongelijkheid is „politiek en ideologisch”, schrijft hij, een keuze dus. De „sacralisering” van „eigendom” moet er wat hem betreft aan geloven.

Om niet het „desastreuze experiment” van de Sovjet-Unie over te doen, zoals hij zegt, bepleit hij niet zozeer nationalisatie van alle bezit, maar een extreme vorm van herverdeling. Met zijn „participatief socialisme” kunnen progressieve belastingen op bezit voor multimiljardairs oplopen tot 90 procent. Iedere 25-jarige zou daar tegenover een bedrag van 60 procent van het gemiddelde nationale vermogen toebedeeld kunnen krijgen ( in Frankrijk 120.000 euro) om bijvoorbeeld een huis te kopen. Privébezit zou moeten worden omgevormd tot „sociaal en tijdelijk bezit” waarbij werknemers veel meer zeggenschap in bedrijven hebben. Via een internationaal „sociaal-federalisme” zouden de belastingen geharmoniseerd moeten worden.


Lees ook: Piketty ontpopt zich als strijder voor de democratie

Niet verrassend vallen zulke plannen goed bij linkse Franse media en politici. Volgens het conservatieve Valeurs Actuelles is het niets anders dan „bolsjewisme met een menselijk gezicht”.

Het is „moeilijk geen sympathie te voelen bij de principes die Piketty opbrengt”, analyseert Jean Pisani-Ferry, die president Macron economisch adviseerde. Piketty koppelt knap historische data aan sociale geschiedenis en literatuur voordat hij zijn wat lastiger in praktijk te brengen „utopie” presenteert, schrijft Pisani in L’Express. Het is hem te simplistisch: Piketty is, anders dan Marx, niet echt in het kapitalisme geïnteresseerd en onderschat de innovatieve kracht daarvan. „Hij reduceert het kapitalisme tot een machine die rijkdom opstapelt en ongelijkheid produceert.”

Bron; NRC.nl

[De fiscalist]

Als de onderzoeksgegevens kloppen dat het rendement op vermogen hoger is dan de economische groei dan is het best nog een interessante gedachten (zij het wel behoorlijk radicaal).

Dit geeft wel aan dat het beleid van de ECB behoorlijk faalt. Al dat extra geld wat de ECB maakt komt via de financiële markten en vastgoed markt naar diegenen die daar bezit hebben. De mensen die geen bezit hebben profiteren hier niet van (mensen die een laag inkomen hebben en een huurwoning).

Hierdoor vergroot de kloof tussen arm en rijk en dat op zich zal spanningen binnen de maatschappij doen toenemen. dat zal niet de bedoeling zijn van het beleid lijkt me.

Het zwaarder belasten van vermogen en verlichten van de belastingen op arbeid lijkt in dit kader een stap in de goede richting.

[romo]

Klein zijstapje, maar met eventueel immense financieel-economische-maatschappelijke gevolgen. Voor Duitsland, en daarmee ook voor de EU.
Ook voor de discussie ICE vs EV, als ik onderstaand stuk interpreteer is de richting onomkeerbaar en zal nog sneller gaan dan we hier voor mogelijk houden.

13 september 2019
Leestijd 5 minuten

Opslaan in leeslijst

De dictatuur van Das Auto wankelt
Auto-industrie Elke straat, elke tuin stinkt naar uitlaatgassen. Nee, leuk wonen is het niet in Duitsland. Dus voert Pieter Pauw met duizenden anderen actie bij de grootste autobeurs in Frankfurt.

Vorige zomer verhuisden mijn vrouw en ik met onze baby naar Frankfurt am Main, een stad zo groot als Amsterdam. We gingen naar een goede, mooie buurt, ons appartement had zelfs een tuintje. Daar zou ons zoontje kunnen spelen en ik verheugde mij erop om ’s zomers na het werk in de tuin te kunnen eten. Frankfurt zou de ideale volgende stap in ons prille familieleven zijn.

Nooit eerder ben ik zo teleurgesteld. Twee weken geleden verhuisden wij, verjaagd door de auto, de stad uit. De dominantie van de auto is desastreus voor de leefbaarheid in de Duitse steden, de Duitse volksgezondheid, het milieu en het klimaat. Ons tuintje? We kunnen er niet zitten omdat het naar uitlaatgassen stinkt. Die mooie wijk? Staat van begin tot eind, vol geparkeerde auto’s. Een kopje koffie drinken? Bijna alle terrasjes liggen aan een drukke weg. Een stukje fietsen? We mogen blij zijn als we het overleven.


Pieter Pauw is onderzoeker bij de Frankfurt School of Finance and Management.
Mijn zoontje naar de dagopvang brengen was een ramp. Om gevaarlijke inhaalmanoeuvres van auto’s te vermijden, ging ik in woonstraten midden op de weg fietsen. Dat had veel getoeter en venijn tot gevolg, meestal van ouder wordende mannen in dikke SUV’s wier vrijheidswaan ik blijkbaar verstoorde. Bij vrijwel iedere kruising moest ik remmen, omdat verkeerd geparkeerde auto’s mijn zicht blokkeerden.

Ik ging houden van parkeerwachters, de dappere soldaten die tevergeefs trachten de verkeersveiligheid in de stad te verdedigen. Mijn vrouw vroeg een parkeerwachter eens of hij ‘een keer kon kijken’ bij een blauwe SUV die drie keer per week op de opgang van een fietspad stond geparkeerd. De parkeerwachter antwoordde dat hij die auto goed kende. Hij schreef zelfs regelmatig een boete uit, maar de vijftien euro en de veiligheid van de fietsers lieten de eigenaar blijkbaar koud.


Soms werd ik opgewekt wakker. Op die dagen vond ik mijzelf een aansteller. Maar tijdens een wandeling naar het park – kinderen kunnen immers nergens op straat spelen – verdween mijn goede humeur alras. Op het trottoir stonden regelmatig auto’s – dan moest ik met de kinderwagen de straat op. Bij het enige zebrapad reden automobilisten tot aan mijn enkels door. Bij het stoplicht begonnen ze te toeteren als de eerste auto een split second te lang voor het groene licht bleef staan. Optrekken gaat hier altijd snel – remmen voor het volgende stoplicht ook. En dat alles ’s ochtends vroeg, als het alweer naar uitlaatgassen stinkt. Of nog steeds, op windstille dagen.

Zó is het leven voor voetgangers en fietsers in een stad waar mensen zelfs de auto pakken om een ijsje te eten of een brood te kopen.


‘Leefbare stad’
Misschien, dacht ik, heb ik als Nederlander een ander beeld van een ‘leefbare stad’. Misschien ben ik wel de enige die de situatie onacceptabel vindt. Maar niets blijkt minder waar. Deze week opende in Frankfurt de jaarlijkse autobeurs IAA – van Internationale Automobil-Ausstellung – maar veel Duitsers zijn de dictatuur van de auto helemaal zat.

Dat is onder meer te merken aan de rechtszaken voor Dieselfahrverbote in binnensteden, de recente sterke verhoging van boetes voor fout parkeren, de groei aan autovrije straten in heel Duitsland en de nieuwe app Wegeheld, waarmee je zelf foutparkeerders kunt aangeven. Kleine stapjes wellicht, maar de druk van onderop is enorm. Er komen steeds meer actiegroepen en ze boeken nog belangrijke successen ook.

Frankfurt heeft bijvoorbeeld Radentscheid, een groep burgers die zich inzet voor betere fietsinfrastructuur en daarmee een hogere levenskwaliteit voor alle Frankfurters. Omdat ik van mijn vrouw niet mocht klagen zonder zelf iets te ondernemen, zit ik ook bij Radentscheid. Nadat wij vorig jaar meer dan veertigduizend handtekeningen verzamelden voor een uitgebreid fietsplan voor de stad, moest de politiek reageren.

In eerste instantie nam het stadsbestuur ons plan niet serieus, de onderhandelingen verliepen stroef. Toen kwamen de Europese verkiezingen, in mei. In Duitsland werden dat klimaatverkiezingen – ook weer door druk van onderop. De grote Duitse partijen, die te weinig doen om de klimaatverandering tegen te gaan, moesten grote nederlagen incasseren. Daarna was er ineens heel snel een akkoord. Frankfurt zal de komende drie jaar 21 miljoen euro investeren om de stad fietsvriendelijker te maken. In Berlijn en Bamberg zijn vergelijkbare eerste stappen gezet.


124.000 vervuilingsdoden
De actiegroepen weten zich door feiten ondersteund. Terwijl de Duitse emissie van broeikasgassen sinds 1990 met 28 procent daalde, steeg die van het wegverkeer juist met 5 procent. De gemiddelde concentratie stikstofdioxide ligt in tientallen Duitse steden boven de EU-limiet. Door de slechte luchtkwaliteit overlijden jaarlijks 124.000 mensen voortijdig in Duitsland en wordt de gemiddelde levensduur met 2,2 jaren verkort. Dat laatste is overigens een gemiddelde, in steden zoals Frankfurt is die levensduur nog korter.

Ik ben blij maar ook verbaasd over deze ontwikkelingen. Ik dacht dat de macht van de trotse Duitse auto-industrie niet te breken was. Omdat ze belangrijk is voor economie en werkgelegenheid, wordt de auto-industrie ondersteund door de politiek.

Zo verhinderde bondskanselier Merkel, ooit Klimaqueen genoemd, in 2013 de invoering van strengere EU-normen voor de CO2-uitstoot van auto’s, en ontbreekt een aanschafbelasting op auto’s, waardoor Duitsers grotere, zwaardere en luxere bolides kopen dan Nederlanders.

Het beleid van steden was decennialang gericht op meer asfalt en meer parkeerplaatsen. Een projectontwikkelaar in Frankfurt bijvoorbeeld, moet 1,6 parkeerplaatsen per nieuwe woning leveren – zelfs in de binnenstad. Parkeren is bijna overal gratis en elke bewoner kan voor een schijntje een parkeervergunning krijgen.

Met het dieselschandaal kwam de auto-industrie in Duitsland ook goed weg. Ze wist een straf voor de ‘sjoemelsoftware’ om te buigen in een jarenlange extra hoge uitstootlimiet voor dieselauto’s en liet zich niet verplichten tot het ombouwen van auto’s.

Bij de IAA staan de machtige auto-industrie en de groeiende protestbeweging nu dan toch lijnrecht tegenover elkaar. Niet langer spreken de Duitse automanagers onderling over de laatste snufjes of fraai design, nee, het gaat over de geplande grootschalige protesten en hun angst daarvoor.

Voor zaterdag 14 september staan verschillende grote demonstraties gepland. Er worden tienduizenden deelnemers verwacht. Het motto is #aussteigen (#uitstappen). De demonstranten pleiten onder meer voor meer speeltuinen (‘Spielplätze statt Parkplätze’), veilig fietsen, verbeterd openbaar vervoer en het gebruik van duurzame energie in plaats van klimaatschadelijke benzine en diesel.


Necrologie: De man die Volkswagen groot maakte
Zand in de versnellingsbak
Ik doe mee aan de Sternfahrt, een concept dat is overgewaaid uit Berlijn; vanuit dertien steden fietsen duizenden mensen naar de IAA. We zullen deels over hoofdverkeersaders fietsen om uiteindelijk een deel van het centrum van Frankfurt te blokkeren. Op zondag organiseert de actiegroep Sand im Getriebe (zand in de versnellingsbak) zitblokkades en andere ‘creatieve acties van burgerlijke ongehoorzaamheid’. Ook dat zal het moeilijk maken voor mensen om de autobeurs te bezoeken.

PRAAT MEE MET NRC

Onderaan dit artikel kunnen abonnees reageren. Hier leest u meer over reageren op NRC.nl.
Sinds een paar weken worden ’s nachts af en toe luxe auto’s in brand gestoken, maar ik hoop dat daar geen radicale demonstranten achter zitten.

De auto-industrie ziet alles met lede ogen aan. De IAA zet extra beveiliging in; bezoekers zullen lang in de rij moeten staan omdat hun tassen worden gecontroleerd. Daarnaast zoekt de auto-industrie noodgedwongen de ‘maatschappelijke dialoog’. Werd de milieubeweging een paar jaar geleden nog uitgelachen of genegeerd, nu nodigen de ceo’s uit de auto-industrie hen juist uit voor debatten. Die ceo’s doen weliswaar allerlei beloften, maar het dieselschandaal heeft het grenzeloze vertrouwen in de Duitse auto-industrie verspeeld.

Door de protesten op de IAA krijgt de reputatie van de Duitse auto-industrie opnieuw een flinke knauw. Nu moet de politiek kiezen en aan de slag gaan. Kiest ze voor het klimaat, schone lucht en leefbaarheid in steden – en daarmee voor de welvaart van de bevolking – of kiest zij voor winst voor de auto-industrie? Laat de IAA 2019 het keerpunt zijn voor auto-dominantie in Duitsland.

Bron; NRC.nl

[Joy]

Ik merk het goed in ons hoveniersbedrijf met motorgereedschap zoals heggenscharen en bladblazers. Mensen kwamen je gewoon recht in je gezicht uitfoeteren over de 'klereherrie' en stank. We zijn 2 jaar geleden overgestapt naar accugereedschap ook deels voor onszelf en dat waarderen mensen bijzonder. Je kunt eerder in de ochtend beginnen, buren ervaren geen overlast, zelf kun je zonder gehoorbescherming in de buurt werken, de machines zijn lichter voor je armen (gordel om je middel met de accu erin) en je ademt geen schadelijke stoffen in. De acculader pompt de accu's sneller vol dan je ze leeg kunt trekken, dus eigenlijk een aardig solide systeem.
En zo zal dat met auto's ook gaan hoe hard je ook vast wil blijven houden aan de oude techniek.

[Vlokmans]

Klein zijstapje, maar met eventueel immense financieel-economische-maatschappelijke gevolgen. Voor Duitsland, en daarmee ook voor de EU.
Ook voor de discussie ICE vs EV, als ik onderstaand stuk interpreteer is de richting onomkeerbaar en zal nog sneller gaan dan we hier voor mogelijk houden.

"Tranentrekker" van Pietertje Bla.....

Man man man.....ook al onderken ik de uitdagingen van het leefbaar houden van grote steden en zou ik rekening willen houden met het tere zieltje van Pieter, lukt het me niet door die typisch linkse, pedant drammerige toon en de slachtofferrol waar hij in gaat zitten. Je gaat in een grote stad wonen, en ergert je dan aan de drukte en het verkeer. Zelf doe je qua drukte ook een duit in het zakje door er te gaan wonen, en dan vind je dat er wat aan die drukte gedaan moet worden: "het is de schuld van anderen!" Probeer eens iets anders Pieter: "ik wilde rust en ging met m'n gezin op een hutje op de hei in the middle of nowhere wonen. Ik had last van niemand, want er was niemand en niemand had last van mij."Punt. Maar nee.....

Op het moment dat het sprookje van de klimaatverandering wordt gekoppeld aan het parkeren voor het fietspad, haak ik af. En tegelijkertijd voel ik me verdrietig dat dit soort malloten met hun gezemel een podium krijgen, en nog erger, dat er steeds meer van dit soort jankerds komen die elke scheet die dwars zit, relateren aan "de klimaatverandering" Het stuk staat vol met aannames, sentimenten van afgunst, slachtofferschap en waardeoordelen, zoals de oude mannen in grote SUV's en hun vrijheidsbeleving, die er op uit zijn om arme, zielige Pietertje dwars te zitten en echt waar hoor, alle, maar dan ook ALLE terrasjes liggen aan veel te drukke wegen. Flikker toch op man. En en passant wordt ook nog benoemd dat Pieter een of andere slimmerik is (of dat wordt de lezer geacht te denken). Is dat goed voor het waarheidsgehalte of zo, of is zijn probleem daarmee ernstiger? Echt, flikker op.

[RS-Ron]

Waarvan akte Vlokmans. Pieter Pauw gaat op korte termijn een keer de verkeerde tegenkomen als ie in woonstraten midden op de weg blijft fietsen. Dan kan ie een paar weken in zijn tuintje zitten omdat ie niet meer kan fietsen..... als ie mazzel heeft. En dat zou dan een slimme man moeten zijn..........

Gr Ron

[romo]

^Uiteraard geheel mee eens.

Het stuk, daarom geplaatst, laat precies zien hoe de maatschappij wordt gebrainwasht, elke dag negatief nieuws over klimaat, milieu, aanpraten van schaamte, als een ontkenner van de "problematiek" worden weggezet!

Dit alles bedoeld om de groene agenda te bekrachtigen, te versnellen. Ik heb de indruk dat dat, op een paar uitzonderingen, heel best lukt, die groene agenda gaat er in als zoete koek, nuchter pragmatisch denken geheel geparkeerd.

[Martijn_bmw]

Eens romo, het is bizar hoe snel de verandering gaat.
En dat allemaal gericht op de auto... die zelfde zeikerds gaan wel met vliegtuig een weekendje Londen doen en bestellen half Ali expres leeg met zinloze plastic troep... maar nee de auto is de boosdoener

[RS-Ron]

Nou moet ik eerlijk bekennen dat ik na drie weken in het Noorden des lands ook even moest wennen weer onder de rook/roet/chemische dampen/andere niet te definiëren chemische rotzooi van Rotterdam te leven. Man man, wat is het hier druk en smerig. Wat is het dan in de Noordelijke provincies, op dat gebied, een stuk leefbaarder. Het Waddeneiland waar ik zat is geen graadmeter, daar ga je 40 jaar terug in de tijd. Maar het wordt hier wel heel erg druk. Dat valt je nog eens extra op als je een paar weken in de rust en natuur hebt doorgebracht. Kan ik natuurlijk wel actie gaan voeren om hier de hele petrochemische industrie te gaan vervangen door autokerkhoven voor echte auto’s met meer dan 3 cilinders, maar dat is natuurlijk niet realistisch. Er gaat op korte termijn een vreemde tijd aanbreken. De komende verkiezingen zullen veel duidelijkheid brengen over de toekomst. Wordt het een beleid onder de “groene terreur” of een beleid waarin keuzes worden gemaakt voor bevolkingskrimp, bijv. kernenergie in combinatie met financieel verantwoorde innovatieve en structurele klimaat/milieu verbeterende lange termijnvisie. Misschien moet Nederland maar 50 miljard per jaar van de ECB “lenen” tegen 0 procent rente en dat gebruiken om Nederland leefbaarder te maken en een goed plan te bedanken en uit te voeren om dadelijk 3 miljard Pieter Pauwtjes die allemaal een tuintje voor hun kind willen buiten de grenzen te houden.

Gr Ron

[MParallel]

Al die berichten...pfff

Maar wat moet je nu als Jan Modaal? Wel sparen? Geld verbrassen? Aandelen kopen? Etc.

[WJ]

Je hypotheek extra aflossen. Ofzo. Wat er ook gebeurd, lage vaste lasten per maand is altijd fijn.

[Riceaux]

Lekker van het geld genieten en met een lege portemonnee het bejaardentehuis in.

[Martijn_bmw]

Je hypotheek extra aflossen. Ofzo. Wat er ook gebeurd, lage vaste lasten per maand is altijd fijn.

Dit en verder:

Lekker van het geld genieten en met een lege portemonnee het bejaardentehuis in.

Dit

Althans ik probeer de combi te zoeken, heb inmiddels ruim de helft afgelost en woon qua financiële lasten lager dan een sociale huur flat. De rest geniet ik lekker van door mooie auto’s te rijden, lekker op vakantie gaan enz.