Onderstellen en uitwegen.

[Xave30]

Subscribed to thread.

[Aernoudt]

Zonet maar eens een mailtje gedaan voor een B12 kit voor op de MINI. Enige vrees is dat het te oncomfortabel is. Af en toe moet moeder de vrouw er ook in rijden

B12 heeft voldoende comfort; auto wordt geen 'plank'

[Tom van H.]

Zonet maar eens een mailtje gedaan voor een B12 kit voor op de MINI. Enige vrees is dat het te oncomfortabel is. Af en toe moet moeder de vrouw er ook in rijden

B12 heeft voldoende comfort; auto wordt geen 'plank'

De mini van Jenna rijd standaard minstens net zo stug als mijn touring met B8+eibach (wat de zelfde dempers zijn als de B12). Misschien dat je mini er wel comfortabeler van wordt Stefan!

[Steven N.]

Leuk stuk informatie om meer te weten te komen over uitwegen. Verhaal van Renntech, voor de Porsche liefhebbers wel bekend.

Uitwegen is voor veel mensen onbekend, ook de meeste auto monteurs en uitlijn bedrijven zijn er niet mee bekend en hebben er vaak zelfs nog nooit van gehoord.

Eerst een paar voorbeelden.

Een jaar of 10 geleden had ik een klant met een stugge en verlaagde SC. Met 3.0 turbo motor.
Alles was perfect aan de auto, behalve dan dat de auto zeer verradelijk remde op natte weg. Als je vanuit hogere snelheid flink op de rem trapte trok de auto ineens naar rechts. Het stuur sloeg je bijna uit de handen. Remde je stevig maar niet maximaal was er niks aan de hand.
Ik heb indertijd alles aan de remmen gecontroleerd. Er was niks te zien, het zag er netjes en gangbaar uit.
Ik heb om maar iets te proberen, remblokken van l. naar r. gewisseld, remklauwen en remslangen van l. naar r. gewisseld en zelfs vloeistofdrukken gemeten aan de ontluchtingsnippels.
Alles perfect. Alleen constant een blokkerend voorwiel bij hard remmen.
Collega Porsche specialisten gevraagd of zij een antwoord hadden. Helaas kon niemand mij iets de goede richting op helpen.
Op een gegeven moment viel het mij op dat als ik de auto voor in het midden opkrikte altijd eerst het linker voorwiel vrij kwam.
Na lang beredeneren en zelf studie heb ik mijzelf helemaal wegwijs gemaakt met alle ins en outs van de wielophanging. (één van mijn hobby's : wielophangingsproblemen oplossen en het afstellen hiervan)
Wat was er met deze auto aan de hand. De carrosserie was licht getordeerd. ( Targa, verlaagd, 260PK : het komt dan vanzelf)
Op zich hoeft dat geen probleem te zijn, bij deze auto wel omdat hij erg laag was. De veerweg is dan erg kort en vangt geen verschillen van de carrosserie op.
Bij deze auto lagen de voor en achteras niet meer parallel, waardoor inieder geval het ene voorwiel meer asdruk had dan de andere. Het resultaat kennen we nu. Indertijd had een hobbyist deze auto verlaagd en met een meetlat de auto links en rechts gelijk op hoogte gezet.
Zou dat gedaan zijn op een 100% vlakke vloer en een rechte auto dan was er waarschijnlijk geen merkbaar verschil geweest in de wieldrukken.
Ik heb de auto op een zeer bewerkelijke manier , toen nog zonder dure weegschalen set, goed gekregen. En ontzettend veel van geleerd.
Want zonder probleem gevallen in de werkplaats blijf je een gewone 'beurten' monteur.

Na die tijd heb ik tientallen Porsche's uitgewogen en uitgelijnd, ook veel race auto's.
Het leuke van uitwegen en uitlijnen is dat de materie zeer complex is. Elke keer als je denkt dat je het nu wel eens een keer snapt, je weer voor een nieuwe uitdaging staat.

Deze week had ik een SC die de laatste jaren al vaak was uitgelijnd door verschillende uitlijn bedrijven. En elke keer bracht het kortstondig een kleine verbetering. De klacht van man was dat hij constant moest tegen sturen om rechtuit te gaan. Hij had bij mij een afspraak gemaakt om ui te lijnen. Ik heb toen een klein stukje gereden en heb de auto eerst op de weegschalen gezet, ook omdat de auto niet goed op hoogte stond.

(En nu gaan we er een cursus uitwegen van maken. Ik heb toch niks anders te doen )

De volgendegewichten heb ik toen genoteerd,

L.V. 363 kg - R.V. 190 kg
L.A. 278 kg - R.A. 445 kg

Wat je ziet is de druk per wiel op de vloer.
Je kunt je voorstellen dat deze auto tijdens hard remmen meteen rechtsvoor wil blokkeren. Er is daar veel minder wieldruk.
Om nu uit te vinden wat je moet gaan afstellen heb ik eerst bij alle wielen ook de wagenhoogte gemeten. Daarna heb ik de auto exact in het midden voor onder de voorwielophanging opgekrikt om te zien wat de auto dan deed. Ik gebruik dan een buisje waar de auto over kan schommelen van l. naar r. Nu was goed zichtbaar dat de auto rechtsachter veel te hoog stond. (of links te laag) Mijn conclussie was om rechtsachter de veerplaat zo te verstellen dat de auto hier lager werd.
Hierdoor kreeg ik de volgende waarden:

L.V. 328 kg - R.V. 222 kg
L.A. 308 kg - R.A. 415 kg

Hiena moest omdat de afstelling R. niet lager kon, de linkerveerplaat meer voorspanning krijgen. Bij een model met torsie veren kun je achter de veerplaten anders monteren en bij een 964 kun je bij alle wielen eenvoudig (als het niet vastgeroest zit!) de schroefveer voorspanning veranderen.

Het resultaat was:

L.V. 299 kg - R.V. 257 kg
L.A. 340 kg - R.A. 380 kg

Hiena is nog een keer de achteras l.a. hoger gezet en uiteindelijk aan de voorkant bij gecorrigeerd.

Toen de wieldrukken de volgende waarden gaven ben ik ermee gestopt.
Bij een race auto ga je langer door en gaat zelfs de coureur in de auto zitten voor een optimale gewichts verdeling.

L.V. 278 kg - R.V. 289 kg
L.A. 360 kg - R.A. 349 kg

De wieldrukken l. en r. moeten zo gelijk mogelijk zijn waarbij de vooras belangrijke is dan de achteras ivm. remproblemen.
Het verschil moet minder zijn dan 20 kg.
De diagonele as moet het liefst 50 % L.V.- R.A. zijn en andersom.
Het totaalgewicht van de auto is de som van de wieldrukken.

Na dit uitwegen ben ik gaan proefrijden en warempel, je kon met de auto rijden met de handen van het stuur en de auto ging rechtdoor.

Omdat de middag voorbij was heb ik de auto niet meer uitgelijnd.
De volgende dag maakte de man nog een afspraak om de motor nog eens een keer af te laten stellen en over uit laten lijnen had hij het niet. Hij was tevreden over het weggedrag. (ik weet het, eigenlijk moet het wel maar de klant is koning)

[stefan740]

Goed, Bilstein B12 wordt besteld Voor €689 via duits Bilstein verkooppunt, scheelt flink ivm nederlandse aanbieders!
Hij is standaard idd al vrij hard dus ben erg benieuwd. (Mijn R53 is nog veel erger dan de nieuwe R56's hoor ik van alle kanten)

[yorick]

Heb mijn auto laatst ook op de weegschalen gehad dit kwam eruit:

LV 313 RV 320.5
LA 300.5 RA 298,0

links 613 49.8%
voor 633.5 51,5%
achter 598 48.5%
diagonaal 624.5 50.6%

totaalgewicht (volle tank, zonder bestuurder) 1232 KG

Er is verder niet meer aan geschroefd. Leek ons voor een hobby apparaat overbodig.

[Bert ///M3]

Hoeft ook niet, is op zich wel oke.

Die verdeling die je nu hebt is al heel aardig, die paar KG verschil ga je niet merken als je dat nog bijstellen gaat.

10 KG verschil in cross weights is zelfs vrij laag. Je zou hem nog eens overnieuw kunnen wegen met jezelf er in en dan kijken wat het doet als je het heel precies wilt weten maar anders zou ik er niks aan doen.

[yorick]

Met bestuurder en bijrijder (rij vrijwel altijd met passagier) werd de cross zelfs nog beter 50,4%.

349 357

345,5 339,5

left 694 48,9%
front 706 50,8%
rear 684 49,2%
cross 701,5 50,4%

totaalgewicht incl. bestuurder, bijrijder en volle tank 1390 Kg

Heb bij de uitweegrapportjes, overgepend wat het kastje dat de 4 schalen verbond weergaf. Snap alleen niet waarom de halve Kg's soms worden weggelaten.

[Damir Vukovic]

Hoi Jorick,
Het uitlijnen en uitwegen, heb je dat ergens in de buurt laten doen? (ZH). En zo ja, wat was je ongeveer kwijt?

[yorick]

Hallo, het uitlijnen doe ik altijd bij een vriend op z'n werk. Het wegen heb ik laten doen bij http://www.automoreel.nl een garagebedrijf dat ook een aantal race seat's in onderhoud heeft. Ik ben een avondje langs geweest, ongeveer 2.5 uur bezig geweest en was 70 euro kwijt. Maar als er geschroefd moet worden duurt het natuurlijk allemaal veel langer. Weet bijv. ook niet of elke auto wel uitgewogen kan worden, het lijkt me dat je een schroefset moet hebben of fabriekaf een verstelling?

http://www.madenoracing.com/ is ook gespecialiseerd in onderstel techniek en er zullen er vast wel meer zijn in de buurt.

[Bert ///M3]

Idd. Zonder hoogte verstelling valt er niet zo veel uit te wegen.

[Hans R]

Hoi Jorick,
Het uitlijnen en uitwegen, heb je dat ergens in de buurt laten doen? (ZH). En zo ja, wat was je ongeveer kwijt?

Vlakbij bij jou in het forepark: http://www.beekautoracing.nl" onclick="window.open(this.href);return false;

[Damir Vukovic]

Idd. Zonder hoogte verstelling valt er niet zo veel uit te wegen.

Instelbare veerschotels en demperlengtes rondom komt wel goed.
Wil eigenlijk even checken wat de kruisgewichten doen nadat ik alle demperlengtes op een fatsoenlijke verhouding tussen bump en rebound zet.

Bedankt voor de suggesties allen.

[stefan740]

Zojuist mijn bilstein b12 van de postbode ontvangen :banaan:
Maar nu zit ik te dubben waar ik ze ga laten monteren, de dealer is alleen goed voor de beurt van je leaseauto en de dorpsgarage is misschien weer te onervaren en heeft sowieso geen mogelijkheid tot uitlijnen...

Iemand een tip? Omgeving Sittard

[Bert ///M3]

Setje schokbrekers monteren is echt geen hogere wetenschap hoor. Kan je gewoon lokaal laten doen en dan even naar een uitlijnspecialist rijden.

[stefan740]

Zojuist de MINI opgehaald, nog niet veel gereden. Eerst eten/oude schokbreker spul eruit gooien en dan
Maar mijn favoriete bocht gaat 20kmh harder dan ervoor en comfortabel is hij zeker nog.

:banaan: :banaan: :banaan:

[Knot]

Denk dat het binnen een maandje dan toch wel gaat gebeuren, onderstelletje voor de 328i.

Auto is natuurlijk vol in de bekleding/interieur dus lekker zwaar.

Twijfel echt of ik niet voor 1100 een Bilstien B14 set moet halen, standaard 35/20 verlaagd dacht ik en kan verder omlaag indien gewenst (wordt ie alleen wel softer van lijkt me omdat je verder niets kunt instellen).

Andere optie is een AST Sportline set (dacht een combinatie van I en II omdat ik achter lage veren wil houden), volgens mij praten we dan over 1800 euro zoiets maar dan wel een klasse hogere demper en de ingaande/uitgaande demping instelbaar, dat is wel een aardige plus. Hoop alleen dat het op de demper zelf kan en dat er geen draaiknopjes door de bekleding geprikt moeten worden (achter) etc.

Gezien ik ook veel op nat drift moet het dus niet TE hard/stug worden heb ik begrepen. De dagen dat je over de Nordscheife boendert wil je m natuurlijk weer harder hebben en vervolgen met woon/werk zit je weer te stuiteren.

Is een B14 set dan echt te soft dat ik me na een tijd toch aan een andere set zou wagen?

[Aernoudt]

...

Is een B14 set dan echt te soft dat ik me na een tijd toch aan een andere set zou wagen?

Dat is een vraag die wij niet voor jou kunnen beantwoorden... b14 is geen slechte set, maar voor Zolder/Zandvoort etc wat aan de zachte kant. Aan de andere kant: hoe vaak rijd je op Zolder/zandvoor ? Voord e Ring helemaal geen verkeerde zet op zich. Zou alleen 35/35 verlagen (minimaal) en zeker geen 35/20.

[Knot]

Misschien dat ie nu achter al wat doorgezakt is na 239.000km maar zoals je een beetje kunt zien op deze foto (helaas geen foto van zijaanzicht):

http://www.olieroe.nl/auto/bmw328i/BMW_ ... achter.jpg" onclick="window.open(this.href);return false;

Achter zie je de top van de band al niet eens terwijl er voor een gat van 4cm is ofzo. Vind het mooier als voor de gat een beetje gedicht wordt maar achter vind ik het niet mooi als de koets nog verder over het wiel wegzakt. Een B14 set op de hoogste stand zou 35/25 of 35/20 ofzo verlagen las ik ergens. Standaard M onderstel wat ik nu heb zou 10/10 zijn. Dan is die stand toch redelijk? Mag ook wel ietsje meer maar liever voor 2x zover naar beneden dan achter met bijstellen.

Zandvoort is misschien 1x per jaar. Vind het ultiem kut om met helm op te rijden, zit kit, je ziet niks en je stoelinstellingen zijn verkloot.

Als je dit onderstel nu ziet vraag je je ook af hoe je uberhaupt rond kunt komen op de Nordschleife, dat wel...

[Aernoudt]

Juist niet: hoe zachter het onderstel hoe makkelijker je hard kunt gaan (tot op zekere hoogte dan); zacht onderstel is makkelijk veel grip en een lange 'waarschuwingsperiode' voordat de auto echt uit gaat breken. Als het nat is tevens een wereld van verschil.

Op de foto is wel duidelijke te zien dat de voorkant lager ligt dan de achterkant (op die plek is er extra druk op de achterkant, en zelfs dan nog niet 100% recht/horizontaal). tevens duidelijk veel ter zacht voor echt lekker sturen naar mijn smaak, zou jou ee36 een heel stuk zwaarder afstrellen dan nu, maar dat gaat wel ten koste van daily comfort..

[Knot]

B14 is wat Allen op de 316i had toch ? Dat vond ik wel een setup met beperkingen. In de 316i kreeg je soms tikken te verwerken die niet lekker meer waren. Maar goed de prijs is ook de helft van een AST. Het is net wat je er voor over hebt. KW maakt ook puik spul.

* Schudt nog wat na.... M'n Speedster op Nitrons leek wel een limousine in vergelijking met B14. Gevalletje eens maar nooit weer. Die "ontwikkeld voor de ring of op de ring" heb ik niet zo gesnapt. Volgens mij stuiter je zo over de vangrail als je niet oppast. Scheelt natuurlijk wel in kosten als je dat niet hoeft te raken.

Om hier even verder te gaan en Christiaan zijn topic niet te vervuilen.....

De dempers zijn nog best aardig eigenlijk, alleen mijn auto helt mega over. Is dat ook niet simpel op te lossen met stuggere en lagere veren? Dan zou je helemaal voor 300 euro klaar zijn en heb je dat eeuwige Bilstein/AST/KW/Koni gezever niet nodig om uiteindelijk nog je keuze niet te kunnen maken. Op foto's van Tijs zijn M3 zag ik pas ook dat deze mega overhelde, ondanks dat er een Intrax set onder zit! Lag volgens hem puur aan de zachte veren.

Dat een B14 mindere dempers heeft dan de AST set bijvoorbeeld, lijkt me logisch. Maar ipv de B14 af te kraken..... zet deze eens tegenover het standaard M onderstel wat ik nu heb. Slechter zal het er niet van worden lijkt me en momenteel is het ook niet instelbaar.

Waar ik bang voor ben is het klapperen van de AST topmounts, hebben ze nog geen goede oplossing voor. Daarnaast dat we een (in mijn geval) lang geklooi krijgen met wisselen van veren, instellen van hoogte, veranderen van demping. Nu is het zoals het M onderstel is, niet anders, geen keuze is ook geen gestel en geklooi.

[GTRene]

Knot, ik denk dat je dikkere stuggere stabi's moet kopen om over hellen beter tegen te gaan...

[Knot]

Als ik vergelijk met Tijs zijn M3 met intrax set (zijn toch geen kinderachtige dempers) die ook mega overhelt omdat er zachte veren op zitten denk ik dat daarmee ook genoeg te behalen is.

Ben nu 20/20 verlaagd, en een set Eibach sportline veren van 45/20 gaat de voorkant nog wat omlaag en ik denk dat de veren ook wat stugger zijn. Dan heb je de auto voor 160 euro omlaag en strakker (met een beetje werk natuurlijk). Dempers vind ik niet zoveel mis mee bedenk ik me ineens, die zijn ergens bij 150.000km volgens mij nog vervangen voor een set origineel spul.

Enige wat ik wil is dat de auto omlaag gaat en niet zo op 1 oor hangt. Misschien is daar wel niet eens een compleet onderstel voor nodig eigenlijk. Vraag is wel of die 45mm verlagingsveren gaan werken/passen met de originele M onderstel (sachs volgens mij) dempers.

In hoeverre de info op internet klopt.. H&R verenset is 20% stugger dan normaal dus dat brengt niet veel als je uitgaat van M waarden tegen origineel, dan heb je die 20% al. Zullen vast wel veren zijn die stugger zijn.

[Bert ///M3]

Eibach voorveren zijn meestal ook niet al te stug, de achterveren zijn dacht ik gelijk aan de schroefsets qua sterkte. Is voornamelijk om een comfortabel snelweg gedrag te houden.

De lichtste veren van Eibach zijn zelfs niet eens sterker aan de voorkant.

Meestal zijn H&R verlagingsveren wel een stukkie stugger als Eibach. Het nadeel van die stuggere setjes is alleen dat ze eigenlijk weer te laag zijn voor het mooie.

Wbt die bodyroll van bijvoorbeeld die auto van FaF, je zal dat altijd wel zien met straat schroefsetjes, ook als die van Intrax of AST komen. De auto van Eric 328 bijvoorbeeld heeft zelfs nog zwaardere voorveren, maar ook die helt nog mega over.

Je kan er dan nog sterkere stabi's op zetten, word het nog iets minder. Er is een reden dat ze nog wat roll houden in straatschroefsets, wat Aernoudt al aanhaalt de auto voelt gewoon beter op de grens.

[Knot]

Die 60/40 verensets lijken inderdaad wat laag, maar daarom keek ik o.a. naar H&R die hebben een 45a50mm voor en 20mm achter. Dan blijft achter zo (standaard M is volgens mij ook 20mm) en zakt voor nog 2,5 a 3cm omlaag.

Wellicht een idee gezien ik leip wordt van alle verhalen over bilstein/ast/intrax. stug dit, slap dat, topmounts kraken, stelschroeven door de bekleding, afscheuren veertorens, houdt niet op.

Maakt mij niet uit of het 200 of 2000 euro kost, als het maar niet TE stug is en geen kraakjes en inscheurende delen van de auto.